Χρήση των Φύλλων της Ελιάς

Τα φύλλα της ελιάς έχουν ιδιότητες διουρητικές, υποτασικές, αντιτοξικές, αντιπυρετικές και αντιφλεγμονώδεις. Τρέφουν τα κύτταρα με βιταμίνες, ελαφρώνουν τα νεφρά, χαμηλώνουν το ποσοστό της ουρίας στο αίμα και μειώνουν τη χοληστερίνη. Περιέχουν 5% τέφρας, τανίνες, ζάχαρα, ρητινώδεις ουσίες, οργανικά οξέα, ολεϊκό οξύ, λιπαρά οξέα. 

Τα φύλλα της ελιάς μαζεύονται όλο τον χρόνο, αλλά η καλύτερη περίοδος είναι τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο. Μαζεύονται νωρίς το πρωί, μόλις η υγρασία έχει εξατμιστεί, και προτιμούμε φύλλα καθαρά και όχι πολύ νεαρά ή πολύ παλιά. Τα αφήνουμε να ξεραθούν στη σκιά και τα τοποθετούμε μέσα σε χάρτινες σακούλες. Για να διατηρήσουν όλα τα ευεργετικά συστατικά τους, καλό είναι να τα χρησιμοποιούμε μόνο φρέσκα. 

Για να επιταχύνουμε την επούλωση πληγών ετοιμάζουμε ένα έγχυμα βράζοντας για είκοσι λεπτά δύο χούφτες ελαιόφυλλα μέσα σε ένα λίτρο νερό. Σουρώνουμε και μόλις το έγχυμα πάψει να καίει και γίνει χλιαρό, πλένουμε με αυτό τις πληγές μας. Όταν έχουμε πυρετό, μπορούμε να πιούμε τρεις-τέσσερις κούπες την ημέρα από ένα αφέψημα που γίνεται με δύο χούφτες φύλλα τα οποία ρίχνουμε μέσα σε ένα λίτρο βραστό νερό. Το αφήνουμε να κρυώσει για 15 λεπτά με το καπάκι ανοιχτό.

Ποτό οπό φύλλο ελιάς

Παίρνουμε τουλάχιστον διακόσια πολύ καθαρά φύλλα και τα ρίχνουμε σε ένα λίτρο οινόπνευμα μαζί με δύο πολύ λεπτές φλούδες λεμονιού. Αφήνουμε το μείγμα όπως έχει για 15 μέρες κι έπειτα αφαιρούμε τα φύλλα και το λεμόνι και προσθέτουμε 400 γρ. ζάχαρη και 400 γρ. νερό. Φιλτράρουμε και αφήνουμε το μείγμα όπως έχει για ενενήντα ημέρες σε γυάλινο κλειστό μπουκάλι.

Χρησιμότητα της Ελιάς

1. Από τον κορμό και τα κλαδιά, παίρνουμε άριστης ποιότητας καυσόξυλο, αποδοτικό στην παραγωγή θερμότητας και φωτισμού.
2. Το ξύλο της ελιάς είναι άριστο υλικό για τη δημιουργία ψηφιδωτών, πρέπει όμως να έχει ορισμένες διαστάσεις και να μην είναι φθαρμένο.
3. Η απαλότητα του χρώματος αλλά και τα ακανόνιστα νερά, δίνουν ξύλο για παρκέ υψηλής ποιότητος.
4. Ο φλοιός του κορμού έχει αντιπυρετικές και αντισηπτικές ιδιότητες και η επάλειψη μπορεί να καθαρίσει τις πληγές.
5. Τα φύλλα της ελιάς (μετά το κλάδεμα), όπως και τα κατάλοιπα των ελιών που έχουν συνθλιβεί μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μικρές ποσότητες για τη διατροφή των μηρυκαστικών.
6. Το αφέψημα των πικρών φύλλων της ελιάς έχει αντισηπτικές, καθαρτικές, αγγειοδιασταλτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
7. Μπορούμε να παραγάγουμε λάδι για φωτισμό.
8. Τα άλλα υποπροϊόντα του ελαιοτριβείου, νερό από τα φυτικά υπολείμματα, μουργέλα, φυλλομόζο μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν λίπασμα, αφού πρώτα δεχθούν επεξεργασία καθαρισμού.
9. Η μουργέλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να φτιάξουμε σαπούνι ή λίπασμα ή για να αλείφουμε με αυτή το τυρί.
10. Οι λεπτές παραφυάδες χρησιμοποιούνται για την κατασκευή καλαθιών.
11. Στην Ιατρική χρησιμοποιούμε το λάδι για τις καθαρτικές του ιδιότητες και ως τοπικό μαλακτικό.
12. Στην κοσμετολογία, το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται για τα ξηρά δέρματα, τα σκασμένα χέρια και για την ιδιότητά του να επιταχύνει το μαύρισμα.

 

Συμβουλές για Ελαιόλαδο Υψηλής Ποιότητας

Από 100 κιλά ελαιοκάρπων μπορούμε να πάρουμε 20 κιλά λάδι. Μια παλιά παροιμία λέει «λάδι καινούργιο και κρασί παλιό». Το λάδι εξαρτάται από την προσοχή που δείχνουμε κατά τη διαδικασία της συλλογής του καρπού. Έχοντας καλλιεργήσει τις ελιές για έναν ολόκληρο χρόνο και μαζέψει τους καρπούς, ένα λάθος μπορεί να μας στοιχίσει ακριβά στην ποιότητα του τελικού προϊόντος. 

Συμβουλές

1. Η συλλογή των καρπών πρέπει να γίνεται σε πρώιμο στάδιο, σε ανώριμες πράσινες ελιές. Αν και η απόδοσή τους είναι μικρότερη από αυτή των μαύρων ελιών, οι τελευταίες αλλοιώνονται πολύ πιο εύκολα.
2. Δεν πρέπει να αφήσουμε να περάσουν περισσότερες από 48-72 ώρες από τη στιγμή της συλλογής μέχρι τη φάση της έκθλιψις των καρπών. Πέρα από αυτό το χρονικό όριο η ποιότητα του παραγόμενου λαδιού χειροτερεύει.
3. Οι ελιές πρέπει να διατηρούνται σε στρώσεις πάχους 10-15 εκ., σε ξηρές και δροσερές αποθήκες, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα υπερθέρμανσης και ζύμωσης.
4. Για τη μεταφορά τους δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τα κλασικά σακιά από γιούτα, αλλά πλαστικά τελάρα, όμοια με εκείνα των φρούτων ή καλάθια πλεγμένα από λυγαριά, που ευνοούν την καλή κυκλοφορία του αέρα. Τα πλαστικά τελάρα θα πρέπει να φέρουν πλαστικά ποδαράκια έτσι ώστε να είναι πιο εύκολο το στοίβαγμα τους.
5. Πρέπει να ελέγξουμε αν το ελαιοτριβείο είναι καθαρό και αν η προηγούμενη παρτίδα ελιών που κατεργάστηκε δεν ήταν μουχλιασμένη και δεν ήταν βρώμικη από χώμα. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να καθαριστούν καλά τα μηχανήματα προτού εκθλίψουμε τις δικές μας ελιές.
6. Η έκθλιψη των ελιών πρέπει να γίνεται σε ψυχρό περιβάλλον, η καλύτερη θερμοκρασία είναι γύρω στους 28-30°.
7. Το λάδι πρέπει να αποθηκεύεται σε σκοτεινές, δροσερές και αρκετά ξηρές αποθήκες, σε δοχεία που δεν τα διαπερνά το φως, δεν επηρεάζoνrαι από τις αλλαγές της θερμοκρασίας και μπορούν παράλληλα να αναπνέουν (ιδανικά είναι τα πήλινα δοχεία).
8. Τα μπουκάλια του λαδιού που προορίζεται για το εμπόριο, πρέπει να είναι από σκούρο πράσινο γυαλί. Όταν ανοίξουμε τη συσκευασία, θα πρέπει το λάδι να καταναλωθεί άμεσα για να αποφύγουμε φαινόμενα οξείδωσης και ταγκίσματος.
9. Πρέπει πάντα να αποφεύγουμε την επαφή άλλων ουσιών με το λάδι, για να μην ανακατεύονται αρώματα και γεύσεις. 

Συντήρηση του Ελαιόλαδου

Το Ελαιόλαδο πρέπει να τοποθετηθεί σε αεριζόμενο και δροσερό μέρος με χαμηλό φωτισμό και σταθερή θερμοκρασία. Η πιο καλή θερμοκρασία συντήρησης είναι 12 με 14ο C. Στη συνέχεια, θα πρέπει να φυλάσσεται μακριά από τον ήλιο και γι' αυτό το λόγο τα γυάλινα μπουκάλια εμφιάλωσης είναι σκουρόχρωμα.

Ο ήλιος είναι εχθρός του λαδιού και μπορεί να μεταβάλει τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά και επομένως και τη γεύση του. Το λάδι πρέπει επίσης να κρατηθεί μακριά από πηγές θερμότητας που προκαλούν απώλεια του αρώματος, της φρεσκάδας και της νοστιμιάς του. Ακόμα κι αν παγώσει από το πολύ κρύο, θα μπορέσει να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση αν τοποθετηθεί στους 12-14ο C.  

Σημαντικό είναι επίσης όταν ανοίγουμε ένα μπουκάλι λαδιού να το κλείνουμε πολύ καλά αμέσως μετά τη χρήση, γιατί έχει την ικανότητα να απορροφά μυρωδιές ακόμα και μέσα από το πώμα του φελλού. 

Το λάδι σε γενικές γραμμές κρατάει αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά του τουλάχιστον για ένα χρόνο, αν συντηρηθεί όπως πρέπει.

Παράσιτα Ελιάς – Μέρος Β΄

Πυρηνοτρήτης (Prays oleae):

Οι προνύμφες της πρώτης γενιάς προσβάλλουν τα φύλλα το χειμώνα, της δεύτερης γενιάς τα άνθη, ενώ της τρίτης γενιάς εισχωρούν μέσα στους καρπούς τρυπώντας τους μίσχους. 
Ο πυρηνοτρήτης έχει αρκετούς και ικανότατους φυσικούς εχθρούς (πάνω από 5 είδη). Ορισμένες κλιματικές συνθήκες εμποδίζουν την εξέλιξη της ανάπτυξης του εντόμου όταν είναι σε πρώιμη φάση, όπως για παράδειγμα οι χαμηλές χειμερινές θερμοκρασίες. Η παρουσία του εντόμου διαπιστώνεται με ειδικές παγίδες που περιέχουν φερομόνες (μία -δύο στα 10 στρέμματα), τις οποίες ελέγχουμε δύο φορές την εβδομάδα καταγράφοντας τον αριθμό των εντόμων που έχουν αιχμαλωτίσει (το φυσιολογικό όριο είναι 100 έντομα την εβδομάδα). 
Για τον έλεγχο του πυρηνοτρήτη, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και εμπορικά σκευάσματα με βάση τον βάκιλο Bacillus huringiensis, φερομονική παγίδα που αιχμαλωτίζει τον ενήλικο πυρηνοτρήτη.

Ρυγχίτης (Rhynchites Coenorrhinus cribripennis):

Τα έντομα αυτά εμφανίζονται από τα μέσα του Μάιου έως και το τέλος Ιουλίου και τρέφονται κάνοντας τρύπες στα φύλλα. Μετά την αναπαραγωγή τους, τα θηλυκά σκάβουν μέσα στους καρπούς μια τρύπα έτσι ώστε να φτάσουν στον πυρήνα όπου εναποθέτουν τα αυγά τους. Κατά τη διάρκεια της εισόδου του εντόμου στον πυρήνα, δημιουργούνται διάφορες κοιλότητες στους ιστούς.

Φλοιοτρίβης (Phleotribus scarabaeoides):

Είναι κολεόπτερο μαύρου χρώματος, που σκάβει στοές στη μασχάλη των κλαδιών και στη βάση των μίσχων των καρπών. Τα έντομα βγαίνουν από τις στοές το Μάρτιο. 
Τα προσβεβλημένα κλαδιά ξεραίνονται, ενώ τα άνθη και οι καρποί πέφτουν. Για να περιοριστούν οι προσβολές, θα πρέπει τα δέντρα να ισχυροποιηθούν με λιπάνσεις και αρδεύσεις ώστε να μπορέσουν να αμυνθούν. Συμβουλεύουμε να αφήσετε κάτω από την κόμη των δέντρων τα υπολείμματα του κλαδέματος έως και το Μάιο, έτσι ώστε ο φλοιοτρίβης να κρυφτεί ανάμεσά τους και να καεί μαζί με τα υπολείμματα .

Φλοιοφάγος (Hylesinus oleiperda):

Σκάβει στοές μεταξύ φλοιού και ξύλου, ιδιαίτερα σε ελαιόδεντρα μεγάλης ηλικίας. Ως μέτρο αντιμετώπισης προτείνουμε την ισχυροποίηση των δέντρων, την αφαίρεση του φλοιού που έχει προσβληθεί και την επάλειψη με βορδιγάλειο πολτό.