Φαγώσιμα Χόρτα της Ελλάδας "Βολβοί"

Βολβοί

Άλλες ονομασίες: Κουρκουτσέλια, κρεμμυδούλες, σκυλοκρέμμυδα, ασκορδούλακας, σκορδούλακας,    βροβιός.

Οικογένεια: Liliaceae

Πολυετή φυτά που φτάνουν τα 20 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε χέρσα αλλά και καλλιεργημένα μέρη. Ανθίζουν από Φεβρουαρίου έως Απρίλιο ανάλογα τις περιοχές. Τα βλαστάρια με τα άνθη τους τρώγονται τσιγαριστά σε ομελέτες. Οι βολβοί βράζονται για να ξεπικρίσουν και σερβίρονται με λάδι και ξύδι ή γίνονται καταπληκτικό τουρσί για μεζέ!

Φαγώσιμα Χόρτα της Ελλάδας "Βλίτα"

Βλίτα

Άλλες ονομασίες: Βλίστρος, γλίστρος, γλίντρος, βλιταράκι

Οικογένεια: Amaranthacae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Αποτελεί μεγάλο ζιζάνιο στις καλλιέργειες γιατί πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και γρήγορα. Ο σπόρος του μπορεί να φυτρώσει και μετά από δέκα χρόνια. Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από αρχή καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Πρέπει να το κλαδεύουμε συχνά για να πετάει από τα πλάγια πριν προλάβει να κάνει σπόρους.

Τρώγονται βραστά με ξύδι ή λεμόνι και σε συνδυασμό με σκόρδο ή τσιγαριστά με διάφορα άλλα λαχανικά όπως οι κολοκυθοκορφάδες. Φτιάχνεται μέχρι και γιαχνί με πατάτες και χρησιμοποιείτε και για πίτες μαζί με άλλα χόρτα.

Φαγώσιμα Χόρτα της Ελλάδας "Ασφόδελος"

Ασφόδελος

Άλλες ονομασίες: Σπερδούκλι, ασπέρδουκλας, ασφεντυλιά, ασκέλα

Οικογένεια: Λειλιϊδών-Liliaceae

Ο ασφόδελος είναι πολυετές βολβώδες φυτό που φτάνει συνήθως ένα μέτρο ύψος. 
Τα φύλλα του ξεκινούν όλα από τη βάση του φυτού σχηματίζοντας σχήμα V, έχουν γκριζοπράσινο χρώμα και στην κορυφή τους είναι μυτερά. Τα άνθη έχουν χρώμα λευκό με καστανοκόκκινες ραβδώσεις στο κέντρο και σχηματίζονται πολλά μαζί στην κορυφή του κεντρικού στελέχους του φυτού. Οι καρποί είναι στρογγυλές κάψουλες. Ανθίζει από Φεβρουάριο μέχρι Ιούνιο. Οι ρίζες του μοιάζουν σαν δάχτυλο ή καρότο, έχουν χρώμα καφέ και είναι χυμώδεις. Τα φυτά σχηματίζονται από συστάδες λογχωτών φύλλων που μοιάζουν κάπως με τα φύλλα του κρεμμυδιού και φτάνουν μήκος συνήθως τα 50 εκ. Ο κοινός ασφόδελος συναντάται σε λιβάδια, βοσκότοπους, βραχώδη εδάφη, πεδιάδες, παρυφές των δρόμων, κήπους. 

Στην Ελλάδα συναντάμε πέντε είδη. Σύμφωνα με το Θεόφραστο οι κόνδυλοι, οι βλαστοί και τα σπέρματα τρώγονται, ο δε Διοσκουρίδης τις αναφέρει τις ρίζες σαν θεραπευτικές. Οι ρίζες του φυτού ξεραίνονται και βράζονται σε νερό, παράγοντας μια κολλώδη ουσία που σε μερικές χώρες ανακατεύεται με δημητριακά ή πατάτες για να φτιαχτεί ασφοδελόψωμο. Κατά καιρούς είχε χρησιμοποιηθεί ως συγκολλητική ουσία, για την παρασκευή αλκοόλ αλλά και ως αλοιφή κατάλληλη για κάθε πληγή. Ένα είδος κόλας παράγεται από τους βολβούς του ασφοδέλου, οι οποίοι πρώτα ξεραίνονται και μετά αλέθονται. Οι τσαγκάρηδες τους κοπάνιζαν μέσα σε γουδί και έφτιαχναν μία πολύ ισχυρή κόλα, (το τσιρίχιν), ιδανική για τα δέρματα. Πρόκειται για ένα σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, γιατί ανθίζει από νωρίς και δίνει τροφή στις μέλισσες.

Φαγώσιμα Χόρτα της Ελλάδας "Αντράκλα"

Αντράκλα

Άλλες ονομασίες: Γλιστρίδα, σκλιμίτσα, τρέβα, χοιροβότανο

Οικογένεια: Portulacaceae

Η αντράκλα ή γλιστρίδα είναι ετήσιο φυτό, πολύκλαδο, λείο, σαρκώδες και που φτάνει τα 20 εκ. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και για αυτό θεωρείτε από πολλούς ζιζάνιο. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα της είναι σκουρωπά πράσινα, σαρκώδεις και παχιά. Λέγεται ότι αν μασήσεις μερικά φρέσκα φύλλα και τα βάλεις κάτω από τη γλώσσα σου ξεδιψάς. Έχει πολύ βιταμίνη C και σίδηρο και μια διατροφική έρευνα στην Κρήτη έδειξε ότι η κατανάλωσή της, όπως και η τσουκνίδα βοηθάει την καρδιά. Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από την αρχή του καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο.

Έχει υπόξινη γεύση και χρησιμοποιείται κυρίως σε σαλάτες. Μπορεί να γίνει όμως και τουρσί για χειμωνιάτικες σαλάτες. Με γλιστρίδα φτιάχνονται σούπες ενώ μπορεί να μαγειρευτεί με κρέας ή ψάρι. Τρώγεται ωμή σαλάτα με λαδόξιδο και κρεμμύδια ή προσθέτετε στη ντοματοσαλάτα. Γενικά μπορεί να αντικαταστήσει τα μαρούλια σαν πράσινο λαχανικό. Μαγειρεύεται γιαχνί κατσαρόλας. Επίσης φτιάχνουν στην Κρήτη με γιαούρτι και γλιστρίδα μια ξεχωριστή δροσιστική σαλάτα, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Φαγώσιμα Χόρτα της Ελλάδας "Αγριοκάρδαμο"

Αγριοκάρδαμο

Άλλες ονομασίες: Αγριοκαρδαμούδα, τζουρκάς, ραγιάς

Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσιο ή διετές φυτό (κοινό ζιζάνιο), που φτάνει περίπου μέχρι τα 40 εκατοστά ύψος. 

Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους, σε όλη την Ελλάδα. Η αγριοκαρδαμούδα είναι ένα από τα κοινά άγρια φυτά του τόπου μας που φυτρώνει την άνοιξη. Μοιάζει με άγρια λαψάνα, είναι μικρό φυτό με λεία φύλλα και λεπτό κορμό, με άσπρα άνθη και ο καρπός του, έχει το σχήμα καρδίας. Οι καρδιόσχημοι καρποί μοιάζουν με τα δερμάτινα πουγγιά που είχαν κάποτε οι βοσκοί, και από εκεί προέρχεται και το όνομα του "καψάκιον το βαλάντιο του βοσκού". 

Είναι τονωτικό για τον οργανισμό, τα αμινοξέα που περιέχει παρέχουν την δυνατότητα για αναδόμηση του οργανισμού, βοηθά για μια ανοιξιάτικη αποτοξίνωση του οργανισμού και τις γυναίκες να ξεπεράσουν τα διάφορα προβλήματα της κλιμακτηρίου. Εκεί όμως που πραγματικά συστήνεται με άριστα αποτελέσματα είναι στην ατροφία των μυώνων και σε προβλήματα κλειδώσεων. Χρησιμοποιείται με εντριβές και καταπλάσματα το βάμμα του φυτού. Υπάρχουν καταγραφές για ξεπέρασμα προβλημάτων κήλης χωρίς χειρουργική επέμβαση με τη χρήση κομπρέσων από βάμμα του βοτάνου. 

Η αγριοκαρδαμούδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην κουζίνα μας φρέσκα σε σαλάτες με διάφορα άλλα λαχανικά και βρασμένα αυγά ή και με μαγιονέζα, σε σούπες, σε βρασμένα λαχανικά με λαδολέμονο, στον ατμό για γαρνίρισμα πιάτων με κρέας και ψάρι. Τα φύλλα τους τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται σε σαλάτες μαζί με τα άνθη τους, για πιπεράτη γεύση.