Ανακαίνιση & αποκατάσταση φάρων της Ελλάδας

Οι πέτρινοι Φάροι και Φανοί αποτελούν παραδοσιακά μνημεία με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική κατασκευή, εξακολουθούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, είναι συνδεδεμένοι με την ναυτική παράδοση της Ελλάδας και αποτελούν σημείο αναφοράς για τους ναυτιλλομένους. Προστατεύονται από τον Ν.3028/02 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», και τον Ν. 2039/92 «περί Κύρωσης της Σύμβασης για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης». Μέχρι σήμερα έχουν χαρακτηριστεί ως Διατηρητέα Ιστορικά Μνημεία 31 εξ αυτών, με αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, ενώ η Υπηρεσία Φάρων έχει ζητήσει το χαρακτηρισμό 10 επιπλέον φάρων, ως Ιστορικών Μνημείων.

Η συντήρηση τους εκτελείται από την Υπηρεσία Φάρων ανάλογα με τις εκάστοτε διατιθέμενες πιστώσεις. Από τον λειτουργικό προϋπολογισμό 2010 του ΓΕΝ κατά την τριετία 2008 - 2010, διατέθηκαν για τη συντήρησή τους συνολικά 80.000 € και αποκαταστάθηκαν 13 Φάροι. Οι 8 από αυτούς με χρηματοδότηση εξ ιδίων πόρων (Λιμενικά Ταμεία της Υ. Φάρων) συνολικού κόστους 260.000 € περίπου, οι 3 με δημόσια χρηματοδότηση μέσω τοπικών φορέων Δήμων και Νομαρχιών και οι 2 με ιδιωτική χρηματοδότηση μέσω του Μη Κερδοσκοπικού Ιδρύματος «Αικατερίνης Λασκαρίδη». 

Λόγω των αδυναμιών χρηματοδότησης για την αποκατάσταση και συντήρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων όλου του εκτεταμένου Φαρικού Δικτύου, προτάθηκε το 2007 από την Υ. Φάρων, η ένταξη, στο ΕΣΠΑ 2007-2013 (μέσω του προγράμματος «Ανάδειξη Πολιτισμικής Αξίας Πέτρινων Φάρων»), για αποκατάσταση 46 Φάρων, συνολικού προϋπολογισμού 6.197.000 €. Από τους παραπάνω, τέθηκαν από το ΓΕΝ σε προτεραιότητα για ένταξη στο ΕΣΠΑ 2007-2013 δέκα τρεις Φάροι ανά περιφέρεια. 

Παραδοσιακοί Πέτρινοι Φάροι

Το 1940 το φαρικό μας δίκτυο διέθετε 206 πέτρινους φάρους. Οι μεγαλύτερες καταστροφές στο Ελληνικό Φαρικό δίκτυο προκλήθηκαν κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα κατά την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Οι Γερμανοί κατέστρεψαν τους περισσότερους από αυτούς, αφού αποτελούσαν στρατηγικής σημασίας στόχους, με αποτέλεσμα να καταστραφούν μερικώς ή ολικώς. Άλλοι πάλι, καταστράφηκαν από σεισμούς με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των σεισμών του 1951 και του 1957 στα Ιόνια νησιά, από τους οποίους προκλήθηκαν καταστροφές στους φάρους Βαρδιάνων και στο Φισκάρδο.  

Σήμερα υπάρχουν 120 παραδοσιακοί πέτρινοι φάροι μέσης ηλικίας περίπου 2 αιώνων από τους οποίους μόνον οι 20 βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Η πρώτη προσπάθεια ανασυγκρότησης του δικτύου άρχισε το 1945 και συνεχίστηκε έως τα μέσα της δεκαετίας του ΄50. Στη συνέχεια άρχισε μια προσπάθεια ανασυγκρότησης του φαρικού δικτύου, με αποτέλεσμα να έχουν επισκευασθεί και να λειτουργούν 82 επιτηρούμενοι πέτρινοι φάροι. Δυστυχώς όμως μέχρι και σήμερα όλοι οι φάροι που επέζησαν από πολέμους και φυσικές καταστροφές κινδυνεύουν από την αρρώστια που κατατρέχει τούτο το τόπο, την αδιαφορία και την εγκατάλειψη. Οι πέτρινοι φάροι της χώρας μας είναι κτίρια που φτιάχτηκαν για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες ανάγκες της ναυσιπλοΐας. Πρώτο λόγο στη σχεδίασή τους είχε η λειτουργικότητα και η αντοχή στις καιρικές συνθήκες και το χρόνο. 

Σήμερα πολλοί από αυτούς λειτουργούν σαν μουσεία και ειδικά αυτοί που βρίσκονται μέσα η κοντά σε αστικές περιοχές αποτελούν πραγματικά στολίδια για την πόλη τους π.χ. ο φάρος της  Αλεξανδρουπόλεως, των Χανίων, στο Ρέθυμνο, στην Ρόδο και αλλού, οι οποίοι είναι μερικοί από τους πλέον πολυφωτογραφημένους ελληνικούς φάρους. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει για τον Βενετσιάνικο φάρο του Φισκάρδου μας και το σπίτι των φαροφυλάκων, που δυστυχώς έχει τελείως εγκαταλειφθεί και κανένας δεν ενδιαφέρεται……… 

Φάροι Φισκάρδου

Νέος Φάρος Φισκάρδου

  

Χαρακτηριστικά Φάρου
38° 27′ 37.45″ N
20° 34′ 55.97″ E
Χρώμα Φωτός: Άσπρο
Τύπος Αναλαμπής: Flashing (Fl)
Περίοδος Αναλαμπής: 3 s
Ύψος: 28 m
Ονομαστική φωτοβολία 7ν.μ.

Ο πέτρινος αυτός φάρος κατασκευάστηκε το 1892 και βρίσκεται στα βόρεια του νησιού της Κεφαλλονιάς. Μετά τους σεισμούς του 1953 ο παλαιός φάρος εγκαταλείφθηκε και κτίστηκε καινούργιος με τετράγωνο πύργο ύψους 14,2 μ. και εστιακό ύψος 28 μ. Έτσι σήμερα είναι μοναδική περίπτωση στην Ελλάδα όπου στο ίδιο σημείο συναντάμε δύο κατασκευές φάρων.

Παλιός Βενετσιάνικος Φάρος

 

Κοντά στον φάρο αυτόν σώζεται σε καλή κατάσταση ο παλιός βενετσιάνικος φάρος που πρωτολειτούργησε το 16ο αιώνα, ο κυλινδρικός πύργος του οποίου μοιάζει στο σχήμα με αρχαίο κίονα. Στο χώρο του φάρου που είναι περιφραγμένος με λιθοδομή ύψους περίπου 2 μέτρων υπάρχει και σπίτι για τους φαροφύλακες εκείνης της εποχής το οποίο σήμερα είναι εγκαταλελειμμένο, αφύλακτο και σε κακή κατάσταση. Η σημασία του φάρου αυτού, (την εποχή της Βενετσιάνικης κατοχής), ήταν πολύ μεγάλη λόγω και του λιμανιού του Φισκάρδου. Ο εσωτερικός λιμένας είναι πολύ στενός για τα μεγάλα πλοία αλλά το βάθος είναι ικανοποιητικό. Υπήρχαν μικροί στόλοι από Ενετικές γαλέρες που έβρισκαν καλό αγκυροβόλιο ΝΔ του Φάρου. Το Φισκάρδο ήταν ο κυριότερος εξαγωγικός λιμένας όλης της περιοχής Ερίσου, από όπου εκεί φορτώνονταν όλα τα προϊόντα (σταφίδα, κρασί, λάδι κ.λ.π.).