ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Συντηρητής Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης

Περιγραφή: Αναλαμβάνει τη συντήρηση ή και αποκατάσταση αρχαιολογικών ευρημάτων, μνημείων, εικόνων και άλλων έργων τέχνης, ασχολείται με αντικείμενα ή μνημεία που έχουν αρχαιολογική, ιστορική και καλλιτεχνική αξία, προσπαθώντας να τα επαναφέρει στην αρχική τους κατάσταση ή να επιβραδύνει τη φυσική τους φθορά. Συγκεκριμένα, εξετάζει προσεκτικά τη σύσταση των υλικών και τον τρόπο κατασκευής που αναλαμβάνει να συντηρήσει, στη συνέχεια, διερευνά την έκταση της φθοράς και τα αίτια που την προκάλεσαν και αποφασίζει για τις τεχνικές-μεθόδους που θα χρησιμοποιήσει για τη συντήρηση και την αποκατάστασή τους και τέλος, με τη βοήθεια εργαλείων ή / και τη χρήση χημικών υλικών, προχωρά στον καθαρισμό των επιφανειών, στην καταπολέμηση της οξείδωσης, στην ενίσχυση των φθαρμένων τμημάτων, στην ανάδειξη των χρωμάτων. Δίνει συμβουλές για τη συντήρηση των αντικειμένων και τις συνθήκες που πρέπει να επικρατούν στους χώρους όπου φυλάσσονται ή εκτίθενται (μουσεία, αίθουσες τέχνης, ανοιχτοί χώροι, ιδιωτικές συλλογές). Απαραίτητος για την άσκηση του επαγγέλματος θεωρείται ο ειδικός υλικοτεχνικός εξοπλισμός στερεομικροσκόπιο, χημικά, μεγεθυντικούς φακούς, βουρτσάκια, σφουγγάρια, διάφορα εργαλεία χειρός, πάγκοι εργασίας και άλλα. Χειρίζεται υλικά όπως χρώματα και διαλυτικά χρωμάτων, κολλητικές ουσίες και υλικά παρόμοια με αυτά του έργου τέχνης που συντηρεί. Μπορεί να ειδικευτεί είτε στη συντήρηση έργων που είναι φτιαγμένα από κάποιο συγκεκριμένο υλικό (γυαλί, πέτρα, ξύλο, υφάσματα, κεραμικά), είτε σε ένα είδος έργων τέχνης (συντήρηση γλυπτών, αγαλμάτων, εικόνων, πινάκων).

Προϋποθέσεις άσκησης: Για την άσκηση του επαγγέλματος στο δημόσιο τομέα απαιτείται πτυχίο, ενώ για ανάληψη εργολαβιών είναι απαραίτητη η άδεια άσκησης επαγγέλματος.
Εκπαίδευση: Σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών καθώς και στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνης των Τ.Ε.Ι. και σε αντίστοιχα τμήματα δημόσιων ή ιδιωτικών Ι.Ε.Κ.

Σπουδαιότητα: Η εργασία αυτή απαιτεί υπευθυνότητα, υπομονή και επιμονή, καλή ιστορική γνώση, κλίση στο σχέδιο, προσοχή, ικανότητα για λεπτές χειρωνακτικές εργασίες, ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης, επιδεξιότητα, κριτική σκέψη, καλλιτεχνική ευαισθησία και παιδεία, φαντασία και δημιουργικότητα, εικαστική αντίληψη και αγάπη για την τέχνη. Στη δουλειά αυτή θεωρούνται αναπόφευκτες οι μετακινήσεις στους χώρους όπου υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα και έργα τέχνης και η εργασία του μπορεί να είναι ατομική ή και ομαδική.

Μέλλον: Οι ευκαιρίες απασχόλησης για το επάγγελμα φαίνεται να είναι αρκετά καλές, ιδιαίτερα για όσους διαθέτουν επαρκή τεχνική κατάρτιση, εμπειρία και μεράκι για τη δουλειά τους. Οι αποδοχές τους είναι ανάλογες των προσόντων που διαθέτουν και των έργων που αναλαμβάνουν.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Εργάζεται ως μισθωτός σε υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, σε πινακοθήκες, σε μουσεία, σε εργαστήρια συντήρησης έργων τέχνης, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε αρχαιολογικές εφορείες, σε μεγάλες ιδιωτικές συλλογές ή ως ελεύθερος επαγγελματίας στο δικό του εργαστήριο.

Επαγγελματικές συνθήκες: Συνήθως εργάζεται σε περιβάλλον εργαστηρίου, που είναι καθαρό, καλά φωτισμένο και αεριζόμενο, αρκετές φορές όμως, εκτίθεται σε αναθυμιάσεις από τα χημικά υλικά που χρησιμοποιεί για τον καθαρισμό των έργων. Όταν εργάζεται επί τόπου στους χώρους των ευρημάτων, μπορεί να αντιμετωπίζει κίνδυνο ατυχήματος από πτώση χωμάτων, σαθρών τοίχων και άλλων υλικών. Το ωράριο απασχόλησης συχνά καθορίζεται από τον όγκο του έργου και την πίεση του χρόνου παράδοσης.

Επαγγελματικές οργανώσεις: Ο επαγγελματίας συντηρητής εγγράφεται στο Καλλιτεχνικό Επιμελητήριο.

Γενικά σχόλια: Χρειάζεται να διαθέτει την απαραίτητη θεωρητική και τεχνική κατάρτιση, παράλληλα με καλλιτεχνική ευαισθησία. Εργάζεται με προσοχή κι υπομονή, προστατεύοντας και συντηρώντας με υπευθυνότητα, επιμέλεια και φροντίδα τα έργα τέχνης και τα αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Σύμβουλος Σχολικού & Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Περιγραφή: Βοηθά κυρίως τους νέους, μέσα από διαδικασίες πληροφόρησης και διερεύνησης του εαυτού τους, να επιλέξουν σπουδές ή επάγγελμα, άτομα που χρειάζεται να προσδιορίσουν την επαγγελματική τους καριέρα ή να επιλέξουν επανακατάρτιση, άτομα με ειδικές ανάγκες ή άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό. Πελάτες του μπορεί να είναι όσοι ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν για σπουδές ή την αγορά εργασίας και ανάλογα με τις ανάγκες μπορεί να είναι η ενίσχυση της αυτοαντίληψης και αυτογνωσίας του ατόμου, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης για την επίλυση προβλημάτων, η μετάδοση έγκαιρης & έγκυρης πληροφόρησης πάνω σε εκπαιδευτικά και επαγγελματικά θέματα. Στην περίπτωση της ενασχόλησής του με τα άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό, όπως είναι οι μετανάστες, οι αποφυλακισμένοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά κυρίως οι άνεργοι ή οι γυναίκες μονογονεϊκών οικογενειών, στόχος του είναι η βοήθεια και η στήριξή τους στη διαδικασία της επαγγελματικής τους ένταξης. Χωρίς να κατευθύνει και να καθοδηγεί τον πελάτη σε ορισμένες σπουδές και επαγγέλματα οφείλει να ακολουθεί τη δεοντολογία και να σεβαστεί τις αρχές που διέπουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό, δηλαδή, την αρχή της αναγνώρισης της ελεύθερης επιλογής, την αρχή της ατομικότητας και τέλος την τήρηση του απορρήτου.

Εκπαίδευση: Δεν είναι αυτόνομη επιστήμη και για αυτό το λόγο, δανείζεται στοιχεία από συγγενείς επιστήμες, όπως η Ψυχολογία, η Παιδαγωγική (επιστήμη της αγωγής), η Κοινωνιολογία και οι Οικονομικές Επιστήμες. Έτσι, όποιος επιθυμεί να ασκήσει το επάγγελμα αυτό, φοιτά σε κάποιες από τις παραπάνω σχολές και στη συνέχεια κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. Έχει τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τον Κοινωνιολόγο ή τον Ψυχολόγο ανάλογα με το βασικό του πτυχίο.

Σπουδαιότητα: Καλό είναι να διαθέτει αγάπη, να αποδέχεται τη διαφορετικότητα του άλλου, να ενδιαφέρεται για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, όπως αυτά της ανεργίας και του αποκλεισμού από την αγορά εργασίας. Οφείλει να είναι υπεύθυνος και προσεκτικός στη συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. Δεξιότητες όπως η ενεργητική ακοή, η κατανόηση, η εχεμύθεια, η σαφήνεια, θεωρούνται απαραίτητες για την άσκηση του επαγγέλματος.

Μέλλον: Το επάγγελμα αυτό έχει ανοδική πορεία, αποτελεί ένα από τα μέτρα για την πρόληψη της ανεργίας και την ποιοτική αναβάθμιση της παιδείας στη χώρα μας, για το λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ζήτηση. Ο μισθός του εξαρτάται από τον τομέα στον οποίο απασχολείται και τη σύμβαση εργασίας που έχει υπογράψει.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Εργάζεται στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, (όπου ήδη έχει θεσμοθετηθεί ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός-Σ.Ε.Π), αλλά και ως υπεύθυνος σε φορείς ή γραφεία ευρέσεως εργασίας, σε κέντρα Συμβουλευτικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή στα κέντρα προώθησης εργασίας (Κ.Π.Α) του Ο.Α.Ε.Δ. στα οποία απευθύνονται άνεργοι όλων των κατηγοριών, καθώς και άτομα με ειδικές ανάγκες. Επίσης, εργάζεται και ως ελεύθερος επαγγελματίας διατηρώντας δικό του γραφείο.

Επαγγελματικές συνθήκες: Εργάζεται κάτω από καλές συνθήκες εργασίας, σε χώρο γραφείου. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης είναι συγκεντρωμένος αποκλειστικά στον πελάτη του, φροντίζει να μη διακόπτεται από τίποτε και να υπάρχει φιλική ατμόσφαιρα. Το ωράριό του εξαρτάται από το επαγγελματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται. Δέχεται τους πελάτες του με προγραμματισμένα ραντεβού, εκτός όμως από τις ώρες υποδοχής, χρειάζεται να περνά αρκετές ώρες στο γραφείο του, συγκεντρώνοντας, μελετώντας, κρίνοντας και επιλέγοντας πληροφορίες ανάλογα με τη περίπτωση που χειρίζεται. Η εργασία του είναι κατά κύριο λόγο ατομική, συνεργάζεται όμως και με διάφορους άλλους επιστήμονες και ειδικούς, όταν το απαιτεί η περίπτωση. Κατά την εργασία του μπορεί να χρησιμοποιεί ειδικά προσαρμοσμένα ψυχομετρικά εργαλεία, τα οποία το διευκολύνουν στη διερεύνηση της προσωπικότητας του ατόμου.

Γενικά σχόλια: Βοηθάει τους νέους να αντιληφθούν τις πραγματικές τους ικανότητες, αξίες, επιθυμίες, να αξιολογήσουν σωστά τις πληροφορίες που δέχονται και να προβούν στις σωστές αποφάσεις που αφορούν την εκπαιδευτική τους και την επαγγελματική τους πορεία. Η πραότητα, η υπομονή, η διακριτικότητα, η ουδετερότητα και ο σεβασμός της προσωπικότητας του άλλου είναι στοιχεία απαραίτητα.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Σύμβουλος επιχειρήσεων

Περιγραφή: Ο σύμβουλος επιχειρήσεων ερευνά τρόπους με τους οποίους μπορεί να βελτιωθεί η κερδοφορία, η μετοχική αξία, η αποδοτικότητα, ή η ανταγωνιστική θέση της επιχείρησης του πελάτη, προσπαθεί να εντοπίσει προβλήματα και να προτείνει λύσεις, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο, ανάλογα με την περίσταση. Το εύρος των παρεχόμενων συμβουλών μπορεί να είναι περιορισμένο π.χ. σε ποιους τομείς και με ποιους τρόπους να επεκταθεί η εκστρατεία για την προώθηση των πωλήσεων, ή εκτεταμένο π.χ. αν πιθανή επέκταση της επιχείρησης πρέπει να γίνει με συγχώνευση ή εξαγορά. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η έρευνα σε βάθος και ο εντοπισμός των στοιχείων που θα πρέπει να προσεχθούν και να αναλυθούν. Τυπικές δραστηριότητες κατά την εργασία του αποτελούν, η συλλογή πληροφοριών σχετικών με τη βιομηχανία, την αγορά, τον ανταγωνισμό, τις ευκαιρίες για κερδοφόρες επενδύσεις, δανειοδοτήσεις ή άλλες  χρηματοδοτήσεις, η επεξεργασία και ανάλυση των πληροφοριών, η διενέργεια συνεντεύξεων προσωπικών ή τηλεφωνικών με άτομα που έχουν ειδικές γνώσεις πάνω σε σχετικά θέματα, η προετοιμασία διαγραμμάτων, εκθέσεων, αναφορών και παρουσιάσεων και η συνεργασία στα πλαίσια ομάδας για τη συνολική θεώρηση της πρότασης.

Εκπαίδευση: Για να γίνει κάποιος σύμβουλος επιχειρήσεων πρέπει να σπουδάσει στα τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων των Α.Ε.Ι. & των Τ.Ε.Ι., σε ανάλογα τμήματα δημόσιων και ιδιωτικών Ι.Ε.Κ., ή ακόμη σε Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών. Επίσης βρίσκουν απασχόληση και απόφοιτοι άλλων σχολών οικονομικού περιεχομένου, αλλά και μαθηματικών ή στατιστικής. Ένας μεταπτυχιακός πανεπιστημιακός τίτλος σε Διοίκηση Επιχειρήσεων ή Οικονομικά, αποτελεί σημαντικό εφόδιο για την είσοδο στον κλάδο και για την κατάκτηση των υψηλότερων κλιμακίων της ιεραρχίας. Οι ξένες γλώσσες και η γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών, αποτελούν απαραίτητα εφόδια στο χώρο αυτό.

Σπουδαιότητα: Χρειάζεται να είναι οργανωτικός, να εξετάζει σε βάθος και να μελετά προσεκτικά καταστάσεις και συνθήκες, να διακρίνεται από ικανότητα παραγωγής ιδεών, πρωτοτυπία σκέψης και αμεσότητα στις αντιδράσεις του, να είναι προσεκτικός ακροατής, μετρημένος και ευγενικός συνομιλητής, πάνω από όλα όμως, πρέπει να είναι ικανός στην επίλυση προβλημάτων και πειστικός στην παράθεση των επιχειρημάτων και προτάσεών του. Επίσης, χρειάζεται να λειτουργεί αρμονικά και εποικοδομητικά στα πλαίσια της ομάδας, να έχει οργανωτικά και ηγετικά προσόντα, να διαθέτει αυξημένες φυσικές αντοχές, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στους έντονους ρυθμούς του επαγγέλματος.

Μέλλον: Η επέκταση των υπηρεσιών οικονομικού περιεχομένου, η πολυπλοκότητα της αγοράς με τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και η αυξάνουσα ανταγωνιστικότητα τους, ευνοεί τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων των συμβούλων επιχειρήσεων. Οι προοπτικές για το επάγγελμα αυτό είναι ευνοϊκές ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής ανάκαμψης. Οι αποδοχές τους σε όλα τα στάδια της καριέρας τους είναι συγκριτικά πολύ υψηλές, αλλά αναγκάζονται να εργαστούν πολλές ώρες ανταγωνιστικά σε βάρος της προσωπικής ζωής και του ελεύθερου χρόνου τους.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Είτε είναι ελεύθεροι επαγγελματίες σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο, είτε αποτελούν στελέχη εταιριών συμβούλων. Μπορεί να εργαστούν σε οποιαδήποτε επιχείρηση ή οργανισμό του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα.

Επαγγελματικές συνθήκες: Η εργασία του έχει αυξημένη ευθύνη και αναπόφευκτο άγχος. Η υπερωριακή εργασία αποτελεί συχνό φαινόμενο καθώς ο όγκος της δουλειάς είναι συνήθως μη προβλέψιμος. Η εργασιακή εβδομάδα διαρκεί τις περισσότερες φορές πολύ περισσότερο από αυτήν ενός κανονικού εργαζομένου. Είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί να μετακινηθεί σε διάφορες πόλεις ή περιοχές, ακόμα και στο εξωτερικό, για να συνεργαστεί με πελάτες ή να συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία. Απαιτείται ακόμα συνεργασία στα πλαίσια ομάδας και συνδιαλλαγές με άλλα άτομα ή επιχειρήσεις.

Γενικά σχόλια: Ο σύμβουλος επιχειρήσεων, αποτελεί ένα επάγγελμα σύγχρονο για δυναμικούς ανθρώπους, με διορατικότητα και πολύ καλή γνώση της αγοράς καθώς και των σύγχρονων προβλημάτων που απασχολούν τις επιχειρήσεις σε όλα τα επίπεδά της.
Ο σύμβουλος επιχειρήσεων παρακολουθεί, μελετά προσεκτικά, προβλέπει, εκτιμά, συνυπολογίζει και προτείνει τρόπους βελτίωσης ή ανάπτυξης νέων δραστηριοτήτων, σε ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών που αφορούν τη σύγχρονη επιχείρηση.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Σκηνοθέτης Τηλεόρασης

Περιγραφή: Αναλαμβάνει να επιλέξει τη ροή των εικόνων στα καθημερινά τηλεοπτικά προγράμματα όπως ειδήσεις, συζητήσεις, τηλεπαιχνίδια, σειρές, συντονίζει το τεχνικό, καλλιτεχνικό, δημοσιογραφικό και λοιπό προσωπικό, ώστε να επιτυγχάνεται η συνοχή των προγραμμάτων και η θεαματικότητά τους. Σε πρώτο στάδιο επικοινωνεί με το προσωπικό που εμπλέκεται στην παραγωγή για θέματα σχετικά με το καλλιτεχνικό μέρος και στη συνέχεια επιβλέπει την προετοιμασία της εκπομπής. Κατά τη διάρκεια του γυρίσματος είναι αυτός που ρυθμίζει τις κάμερες και επιλέγει την εικόνα (πλάνο) από το κεντρικό σύστημα επιλογής και σύνθεσης εικόνας (κονσόλα) και συντονίζει την ομάδα για την επίτευξη της καλύτερης δυνατής εικόνας. Τέλος, επιβλέπει τη διαδικασία της ηλεκτρονικής επιλογής και σύνδεσης των εικόνων (μοντάζ), μέχρι την τελική παράδοση της παραγωγής. Τα μέσα που χρησιμοποιεί, είναι το μηχάνημα επιλογής και σύνθεσης εικόνων (κονσόλα) και τα ακουστικά μέσα ενδοεπικοινωνίας. Ακόμα, συνεργάζεται και κατευθύνει την τεχνική και καλλιτεχνική ομάδα κάθε παραγωγής για την υλοποίηση τηλεοπτικών σειρών που γυρίζονται με περισσότερες από μία κάμερες. Ανάλογα με την ειδίκευση και την εμπειρία του, μπορεί να αναλάβει την τηλεσκηνοθεσία αθλητικών μεταδόσεων, προεκλογικών συγκεντρώσεων, συναυλιών ή άλλων γεγονότων, με περισσότερες από μια κάμερες.

Εκπαίδευση: Για να γίνει κάποιος τηλεσκηνοθέτης χρειάζεται να σπουδάσει σε Ι.Ε.Κ., ή Σχολές Τηλεόρασης, Κινηματογράφου και Θεάτρου, ή Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.
Οι γνώσεις αγγλικών και φωτογραφίας θεωρούνται απαραίτητες.

Σπουδαιότητα: Χρειάζεται να διαθέτει ευρηματικότητα, ετοιμότητα σώματος και πνεύματος και καλή αίσθηση του χρόνου και του χώρου, το καλό αισθητικό κριτήριο, δημιουργική φαντασία, ευαισθησία και ευελιξία, αλλά και καλή γνώση των τεχνικών μέσων που χρησιμοποιούνται στη δουλειά. Η ευστροφία, η καλή αντίληψη του χώρου και του χρόνου και η ετοιμότητα είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον επαγγελματία τηλεσκηνοθέτη.

Μέλλον: Σήμερα, με την ανάπτυξη της ιδιωτικής τηλεόρασης και τον ανταγωνισμό που υπάρχει στο χώρο, οι προοπτικές απασχόλησης θεωρούνται καλές, ως πολύ καλές και οι αποδοχές για τα έμπειρα άτομα χαρακτηρίζονται υψηλές.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Μπορεί να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας ή σε τηλεοπτικούς σταθμούς, αλλά και σε ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής που αναλαμβάνουν την υλοποίηση τηλεταινιών. Βασικό προσόν θεωρείται η πρακτική άσκηση και η μακρόχρονη προϋπηρεσία στον κλάδο.

Επαγγελματικές συνθήκες: Εργάζεται πολλές ώρες χωρίς προκαθορισμένο ωράριο, κάτω από συνθήκες έντονης πίεσης και άγχους. Κατά το στάδιο του γενικού συντονισμού των εργασιών, εργάζεται σε συνθήκες γραφείου ατομικά ή & ομαδικά, κυρίως όμως κινείται κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων σε κλειστούς & σκοτεινούς χώρους, όπως είναι οι αίθουσες παραγωγής & επεξεργασίας τηλεοπτικών παραγωγών που είναι πιθανό να δημιουργήσει πονοκεφάλους και προβλήματα στην όραση.

Γενικά σχόλια: Πίσω από τις τηλεοπτικές κάμερες, εργάζεται ένα επιτελείο ανθρώπων που οργανώνεται, συντονίζεται και κινείται κάτω από τις οδηγίες και τις εντολές του προκειμένου να παρουσιαστεί το καλύτερο αποτέλεσμα.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Προπονητής Aθλήματος

Περιγραφή: Αναλαμβάνει την προετοιμασία αθλητών και γενικότερα αθλουμένων, ατομικά ή σε ομάδα, και φροντίζει για την καλή φυσική τους κατάσταση, ώστε να έχουν την καλύτερη δυνατή απόδοση κατά τη διεξαγωγή αγώνων. Ανάλογα με το άθλημα και την ηλικία των αθλητών & των αθλουμένων, επιλέγει τις κατάλληλες ασκήσεις και διαμορφώνει το αντίστοιχο πρόγραμμα. Στόχος του προπονητή είναι να τους προετοιμάσει κατάλληλα ώστε να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις αγώνων και αναμετρήσεων. Είναι υπεύθυνος για την προετοιμασία της συγκεκριμένης τακτικής για κάθε αγώνα και την πρακτική εφαρμογή της κατά τη διεξαγωγή του. Στο πλαίσιο αυτό συγκεντρώνει στοιχεία για τους μελλοντικούς αντιπάλους, προκειμένου η ομάδα του ή ο συγκεκριμένος αθλητής που έχει αναλάβει να είναι σε θέση να τους αντιμετωπίσει. Κατά τη διάρκεια του αγώνα συμβουλεύει και ενισχύει τους αθλητές, παρεμβαίνει σε περιπτώσεις λανθασμένων ενεργειών και τροποποιεί, αν χρειαστεί, την ακολουθούμενη τακτική. Μετά το τέλος του αγώνα αναλύει την απόδοσή τους, επισημαίνει τα θετικά σημεία και καταστρώνει στρατηγικές βελτίωσης των αρνητικών. Αν είναι προπονητής σε ομαδικό άθλημα, έχει τη δυνατότητα πραγματοποίησης αλλαγών για την ανανέωση του δυναμικού της ομάδας προκειμένου για την καλύτερη απόδοσή της.

Προϋποθέσεις άσκησης: Είναι απαραίτητη η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος η οποία χορηγείται από τη Γ.Γ.Α., εφόσον ο υποψήφιος διαθέτει πτυχίο ΤΕΦΑΑ ή προηγούμενη εμπειρία στο συγκεκριμένο άθλημα με το οποίο ενδιαφέρεται να ασχοληθεί ή έχει παρακολουθήσει σεμινάρια προπονητικής που διοργανώνει η Γ.Γ.Α.

Νομοθετική κατοχύρωση: Το επάγγελμα κατοχυρώνεται νομικά με τον Ν. 2725/99 περί αθλητισμού.

Εκπαίδευση: Απαιτείται πτυχίο του τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) των ΑΕΙ. Κατά τη διάρκεια των σπουδών δίνεται δυνατότητα στους φοιτητές να επιλέξουν κατεύθυνση ανάλογα με το άθλημα με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν. Αθλητές που δεν έχουν πτυχίο ΤΕΦΑΑ μπορούν να γίνουν προπονητές παρακολουθώντας ολιγοήμερα σεμινάρια στη Σχολή Προπονητών της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.). Γνώσεις προπονητικής για συγκεκριμένα αθλήματα μπορεί κάποιος να αποκτήσει φοιτώντας σε ανάλογα τμήματα των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης.

Σπουδαιότητα: Με την τεράστια προβολή των αθλητικών εκδηλώσεων σήμερα και την αναγνώριση της σπουδαιότητας του αθλητισμού για την ομαλή ανάπτυξη του ανθρώπου, το έργο του προπονητή αποκτά ιδιαίτερη αξία. Η τηλεόραση και γενικότερα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην ανάδειξη του επαγγέλματος, ιδιαίτερα όσον αφορά στα δημοφιλή αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και τελευταία ο στίβος και η γυμναστική. Η σχέση του προπονητή με τους αθλητές απαιτεί αμοιβαία ηθική δέσμευση και αφοσίωση. Ο προπονητής, εκτός από δάσκαλος, οφείλει ταυτόχρονα να έχει ηγετικές δεξιότητες, ικανότητα να δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τους αθλητές, να εμπνέει σεβασμό και γενικότερα να φροντίζει για τη δημιουργία και τη διατήρηση κλίματος επικοινωνίας. Στοιχεία που πρέπει, επίσης, να τον διακρίνουν είναι ο ενθουσιασμός, ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητα, όπως και η ικανότητα σε κάθε στιγμή να διατηρεί την ψυχραιμία και την αυτοκυριαρχία του. Τόσο ο ίδιος όσο και οι αθλητές του, οφείλουν να λειτουργούν στα αθλητικά πλαίσια που επιβάλουν οι άγραφοι κανόνες δεοντολογίας που έχουν καθιερωθεί διεθνώς με τον αγγλικό όρο 'fairplay'. Σημαντικό, ουσιαστικό αλλά και δύσκολο κομμάτι της δουλειάς του αποτελεί η ψυχολογική προετοιμασία για την αντιμετώπιση κάθε αντιπάλου, πράγμα που απαιτεί να διαθέτει ο ίδιος συναισθηματική ωριμότητα και ισορροπία. Τέλος, η εντιμότητα, η ηθική ακεραιότητα, η ικανότητα στη μετάδοση γνώσεων, οι δεξιότητες επικοινωνίας και τα μεγάλα ψυχικά αποθέματα αποτελούν απαραίτητα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του προπονητή. Η άριστη φυσική κατάσταση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ενασχόληση με το επάγγελμα.

Μέλλον: Οι δυνατότητες απασχόλησης των προπονητών βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με το άθλημα στο οποίο ειδικεύονται, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει εάν αυτό είναι ατομικό ή ομαδικό. Για τους προπονητές ομαδικών αθλημάτων οι δυνατότητες απασχόλησης είναι περισσότερες. Οι προοπτικές είναι θετικές, καθώς όλο και περισσότερο παρατηρείται μια στροφή του ενδιαφέροντος προς τον ενεργό αθλητισμό. Οι αποδοχές των ποικίλλουν και μπορεί να είναι πολύ υψηλές ανάλογα με την ομάδα, το σύλλογο ή το φορέα στον οποίο απασχολείται. Εκτός από τις σταθερές αμοιβές, υπάρχουν τα λεγόμενα "πριμ επιτυχιών" που καθορίζονται ανάλογα με τις νίκες που επιτυγχάνει η ομάδα. Η επαγγελματική άνοδος είναι δύσκολη για έναν προπονητή, για να καταξιωθεί κάποιος στο χώρο απαιτείται τις περισσότερες φορές πολύχρονη εργασία, αφοσίωση στο έργο του και επίτευξη καλών επιδόσεων από τον αθλητή ή την ομάδα που έχει αναλάβει. Οι καλοί προπονητές διατηρούν για πολλά χρόνια τις θέσεις τους.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Μπορεί να απασχοληθεί σε διάφορους αθλητικούς συλλόγους ή ως προσωπικός προπονητής αθλητών, σε εθνικές ομάδες και σε ομάδες ιδρυμάτων, φορέων ή σχολείων.

Επαγγελματικές συνθήκες: Το επάγγελμα συνδέεται με έντονα συναισθήματα, είτε χαράς και ηθικής ικανοποίησης σε περίπτωση επιτυχίας είτε λύπης σε περίπτωση ήττας. Οι προπονήσεις και οι αγώνες γίνονται την ημέρα ή και το βράδυ. Οι μετακινήσεις για τον προπονητή είναι συχνές και ανάλογα με το αγωνιστικό επίπεδο που έχει αναλάβει και τις υποχρεώσεις της ομάδας ή του αθλητή, μπορεί να είναι σε επίπεδο τοπικό, εθνικό ή διεθνές. Επίσης μπορεί να μετακινείται από τη μια ομάδα στην άλλη, κάτι που παρατηρείται κατά κύριο λόγο στα πολύ υψηλά επίπεδα της προπονητικής. Οι χώροι εργασίας του προπονητή, ανάλογα με το άθλημα μπορεί να είναι ανοιχτοί, όπως για παράδειγμα τα γήπεδα ποδοσφαίρου, ή κλειστοί, όπως για παράδειγμα τα γυμναστήρια άρσης βαρών. Η προπόνηση πολλές φορές δεν πραγματοποιείται στο χώρο που διεξάγεται ο αγώνας, αλλά σε βοηθητικές εγκαταστάσεις. Οι συνθήκες εργασίας του προπονητή καθώς και τα αποτελέσματα που μπορεί να επιτύχει είναι σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση των αθλητικών εγκαταστάσεων του φορέα για τον οποίο εργάζεται και όσον αφορά στα αποτελέσματα των προσπαθειών του εξαρτώνται και από τους αθλητές τους οποίους έχει αναλάβει να προετοιμάσει.

Επαγγελματικές οργανώσεις: Το Καταστατικό του Συνδέσμου Προπονητών και οι κανονισμοί προπονητών των διαφόρων αθλημάτων προσδιορίζουν τον δεοντολογικό κώδικα που κατά περίπτωση εφαρμόζεται.

Γενικά σχόλια: Ο προπονητής είναι απαραίτητο να διακρίνεται από διορατικότητα, σοβαρότητα και επαγγελματισμό, ώστε να είναι σε θέση να αναλάβει υπεύθυνα την εξέλιξη της πορείας του αθλητή στο αγώνισμα που έχει επιλέξει και να συμβάλλει στην ολοκλήρωση της ατομικής και αθλητικής του προσωπικότητας. Δυναμισμός, μαχητικότητα, επιμονή και μεγάλη ψυχική αντοχή είναι απαραίτητο να χαρακτηρίζουν τον επαγγελματία προπονητή.