ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Σκηνοθέτης Τηλεόρασης

Περιγραφή: Αναλαμβάνει να επιλέξει τη ροή των εικόνων στα καθημερινά τηλεοπτικά προγράμματα όπως ειδήσεις, συζητήσεις, τηλεπαιχνίδια, σειρές, συντονίζει το τεχνικό, καλλιτεχνικό, δημοσιογραφικό και λοιπό προσωπικό, ώστε να επιτυγχάνεται η συνοχή των προγραμμάτων και η θεαματικότητά τους. Σε πρώτο στάδιο επικοινωνεί με το προσωπικό που εμπλέκεται στην παραγωγή για θέματα σχετικά με το καλλιτεχνικό μέρος και στη συνέχεια επιβλέπει την προετοιμασία της εκπομπής. Κατά τη διάρκεια του γυρίσματος είναι αυτός που ρυθμίζει τις κάμερες και επιλέγει την εικόνα (πλάνο) από το κεντρικό σύστημα επιλογής και σύνθεσης εικόνας (κονσόλα) και συντονίζει την ομάδα για την επίτευξη της καλύτερης δυνατής εικόνας. Τέλος, επιβλέπει τη διαδικασία της ηλεκτρονικής επιλογής και σύνδεσης των εικόνων (μοντάζ), μέχρι την τελική παράδοση της παραγωγής. Τα μέσα που χρησιμοποιεί, είναι το μηχάνημα επιλογής και σύνθεσης εικόνων (κονσόλα) και τα ακουστικά μέσα ενδοεπικοινωνίας. Ακόμα, συνεργάζεται και κατευθύνει την τεχνική και καλλιτεχνική ομάδα κάθε παραγωγής για την υλοποίηση τηλεοπτικών σειρών που γυρίζονται με περισσότερες από μία κάμερες. Ανάλογα με την ειδίκευση και την εμπειρία του, μπορεί να αναλάβει την τηλεσκηνοθεσία αθλητικών μεταδόσεων, προεκλογικών συγκεντρώσεων, συναυλιών ή άλλων γεγονότων, με περισσότερες από μια κάμερες.

Εκπαίδευση: Για να γίνει κάποιος τηλεσκηνοθέτης χρειάζεται να σπουδάσει σε Ι.Ε.Κ., ή Σχολές Τηλεόρασης, Κινηματογράφου και Θεάτρου, ή Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών.
Οι γνώσεις αγγλικών και φωτογραφίας θεωρούνται απαραίτητες.

Σπουδαιότητα: Χρειάζεται να διαθέτει ευρηματικότητα, ετοιμότητα σώματος και πνεύματος και καλή αίσθηση του χρόνου και του χώρου, το καλό αισθητικό κριτήριο, δημιουργική φαντασία, ευαισθησία και ευελιξία, αλλά και καλή γνώση των τεχνικών μέσων που χρησιμοποιούνται στη δουλειά. Η ευστροφία, η καλή αντίληψη του χώρου και του χρόνου και η ετοιμότητα είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον επαγγελματία τηλεσκηνοθέτη.

Μέλλον: Σήμερα, με την ανάπτυξη της ιδιωτικής τηλεόρασης και τον ανταγωνισμό που υπάρχει στο χώρο, οι προοπτικές απασχόλησης θεωρούνται καλές, ως πολύ καλές και οι αποδοχές για τα έμπειρα άτομα χαρακτηρίζονται υψηλές.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Μπορεί να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας ή σε τηλεοπτικούς σταθμούς, αλλά και σε ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής που αναλαμβάνουν την υλοποίηση τηλεταινιών. Βασικό προσόν θεωρείται η πρακτική άσκηση και η μακρόχρονη προϋπηρεσία στον κλάδο.

Επαγγελματικές συνθήκες: Εργάζεται πολλές ώρες χωρίς προκαθορισμένο ωράριο, κάτω από συνθήκες έντονης πίεσης και άγχους. Κατά το στάδιο του γενικού συντονισμού των εργασιών, εργάζεται σε συνθήκες γραφείου ατομικά ή & ομαδικά, κυρίως όμως κινείται κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων σε κλειστούς & σκοτεινούς χώρους, όπως είναι οι αίθουσες παραγωγής & επεξεργασίας τηλεοπτικών παραγωγών που είναι πιθανό να δημιουργήσει πονοκεφάλους και προβλήματα στην όραση.

Γενικά σχόλια: Πίσω από τις τηλεοπτικές κάμερες, εργάζεται ένα επιτελείο ανθρώπων που οργανώνεται, συντονίζεται και κινείται κάτω από τις οδηγίες και τις εντολές του προκειμένου να παρουσιαστεί το καλύτερο αποτέλεσμα.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Προπονητής Aθλήματος

Περιγραφή: Αναλαμβάνει την προετοιμασία αθλητών και γενικότερα αθλουμένων, ατομικά ή σε ομάδα, και φροντίζει για την καλή φυσική τους κατάσταση, ώστε να έχουν την καλύτερη δυνατή απόδοση κατά τη διεξαγωγή αγώνων. Ανάλογα με το άθλημα και την ηλικία των αθλητών & των αθλουμένων, επιλέγει τις κατάλληλες ασκήσεις και διαμορφώνει το αντίστοιχο πρόγραμμα. Στόχος του προπονητή είναι να τους προετοιμάσει κατάλληλα ώστε να είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις αγώνων και αναμετρήσεων. Είναι υπεύθυνος για την προετοιμασία της συγκεκριμένης τακτικής για κάθε αγώνα και την πρακτική εφαρμογή της κατά τη διεξαγωγή του. Στο πλαίσιο αυτό συγκεντρώνει στοιχεία για τους μελλοντικούς αντιπάλους, προκειμένου η ομάδα του ή ο συγκεκριμένος αθλητής που έχει αναλάβει να είναι σε θέση να τους αντιμετωπίσει. Κατά τη διάρκεια του αγώνα συμβουλεύει και ενισχύει τους αθλητές, παρεμβαίνει σε περιπτώσεις λανθασμένων ενεργειών και τροποποιεί, αν χρειαστεί, την ακολουθούμενη τακτική. Μετά το τέλος του αγώνα αναλύει την απόδοσή τους, επισημαίνει τα θετικά σημεία και καταστρώνει στρατηγικές βελτίωσης των αρνητικών. Αν είναι προπονητής σε ομαδικό άθλημα, έχει τη δυνατότητα πραγματοποίησης αλλαγών για την ανανέωση του δυναμικού της ομάδας προκειμένου για την καλύτερη απόδοσή της.

Προϋποθέσεις άσκησης: Είναι απαραίτητη η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος η οποία χορηγείται από τη Γ.Γ.Α., εφόσον ο υποψήφιος διαθέτει πτυχίο ΤΕΦΑΑ ή προηγούμενη εμπειρία στο συγκεκριμένο άθλημα με το οποίο ενδιαφέρεται να ασχοληθεί ή έχει παρακολουθήσει σεμινάρια προπονητικής που διοργανώνει η Γ.Γ.Α.

Νομοθετική κατοχύρωση: Το επάγγελμα κατοχυρώνεται νομικά με τον Ν. 2725/99 περί αθλητισμού.

Εκπαίδευση: Απαιτείται πτυχίο του τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΤΕΦΑΑ) των ΑΕΙ. Κατά τη διάρκεια των σπουδών δίνεται δυνατότητα στους φοιτητές να επιλέξουν κατεύθυνση ανάλογα με το άθλημα με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν. Αθλητές που δεν έχουν πτυχίο ΤΕΦΑΑ μπορούν να γίνουν προπονητές παρακολουθώντας ολιγοήμερα σεμινάρια στη Σχολή Προπονητών της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.). Γνώσεις προπονητικής για συγκεκριμένα αθλήματα μπορεί κάποιος να αποκτήσει φοιτώντας σε ανάλογα τμήματα των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης.

Σπουδαιότητα: Με την τεράστια προβολή των αθλητικών εκδηλώσεων σήμερα και την αναγνώριση της σπουδαιότητας του αθλητισμού για την ομαλή ανάπτυξη του ανθρώπου, το έργο του προπονητή αποκτά ιδιαίτερη αξία. Η τηλεόραση και γενικότερα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν συμβάλει αποφασιστικά στην ανάδειξη του επαγγέλματος, ιδιαίτερα όσον αφορά στα δημοφιλή αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και τελευταία ο στίβος και η γυμναστική. Η σχέση του προπονητή με τους αθλητές απαιτεί αμοιβαία ηθική δέσμευση και αφοσίωση. Ο προπονητής, εκτός από δάσκαλος, οφείλει ταυτόχρονα να έχει ηγετικές δεξιότητες, ικανότητα να δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τους αθλητές, να εμπνέει σεβασμό και γενικότερα να φροντίζει για τη δημιουργία και τη διατήρηση κλίματος επικοινωνίας. Στοιχεία που πρέπει, επίσης, να τον διακρίνουν είναι ο ενθουσιασμός, ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητα, όπως και η ικανότητα σε κάθε στιγμή να διατηρεί την ψυχραιμία και την αυτοκυριαρχία του. Τόσο ο ίδιος όσο και οι αθλητές του, οφείλουν να λειτουργούν στα αθλητικά πλαίσια που επιβάλουν οι άγραφοι κανόνες δεοντολογίας που έχουν καθιερωθεί διεθνώς με τον αγγλικό όρο 'fairplay'. Σημαντικό, ουσιαστικό αλλά και δύσκολο κομμάτι της δουλειάς του αποτελεί η ψυχολογική προετοιμασία για την αντιμετώπιση κάθε αντιπάλου, πράγμα που απαιτεί να διαθέτει ο ίδιος συναισθηματική ωριμότητα και ισορροπία. Τέλος, η εντιμότητα, η ηθική ακεραιότητα, η ικανότητα στη μετάδοση γνώσεων, οι δεξιότητες επικοινωνίας και τα μεγάλα ψυχικά αποθέματα αποτελούν απαραίτητα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του προπονητή. Η άριστη φυσική κατάσταση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ενασχόληση με το επάγγελμα.

Μέλλον: Οι δυνατότητες απασχόλησης των προπονητών βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με το άθλημα στο οποίο ειδικεύονται, ενώ σημαντικό ρόλο παίζει εάν αυτό είναι ατομικό ή ομαδικό. Για τους προπονητές ομαδικών αθλημάτων οι δυνατότητες απασχόλησης είναι περισσότερες. Οι προοπτικές είναι θετικές, καθώς όλο και περισσότερο παρατηρείται μια στροφή του ενδιαφέροντος προς τον ενεργό αθλητισμό. Οι αποδοχές των ποικίλλουν και μπορεί να είναι πολύ υψηλές ανάλογα με την ομάδα, το σύλλογο ή το φορέα στον οποίο απασχολείται. Εκτός από τις σταθερές αμοιβές, υπάρχουν τα λεγόμενα "πριμ επιτυχιών" που καθορίζονται ανάλογα με τις νίκες που επιτυγχάνει η ομάδα. Η επαγγελματική άνοδος είναι δύσκολη για έναν προπονητή, για να καταξιωθεί κάποιος στο χώρο απαιτείται τις περισσότερες φορές πολύχρονη εργασία, αφοσίωση στο έργο του και επίτευξη καλών επιδόσεων από τον αθλητή ή την ομάδα που έχει αναλάβει. Οι καλοί προπονητές διατηρούν για πολλά χρόνια τις θέσεις τους.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Μπορεί να απασχοληθεί σε διάφορους αθλητικούς συλλόγους ή ως προσωπικός προπονητής αθλητών, σε εθνικές ομάδες και σε ομάδες ιδρυμάτων, φορέων ή σχολείων.

Επαγγελματικές συνθήκες: Το επάγγελμα συνδέεται με έντονα συναισθήματα, είτε χαράς και ηθικής ικανοποίησης σε περίπτωση επιτυχίας είτε λύπης σε περίπτωση ήττας. Οι προπονήσεις και οι αγώνες γίνονται την ημέρα ή και το βράδυ. Οι μετακινήσεις για τον προπονητή είναι συχνές και ανάλογα με το αγωνιστικό επίπεδο που έχει αναλάβει και τις υποχρεώσεις της ομάδας ή του αθλητή, μπορεί να είναι σε επίπεδο τοπικό, εθνικό ή διεθνές. Επίσης μπορεί να μετακινείται από τη μια ομάδα στην άλλη, κάτι που παρατηρείται κατά κύριο λόγο στα πολύ υψηλά επίπεδα της προπονητικής. Οι χώροι εργασίας του προπονητή, ανάλογα με το άθλημα μπορεί να είναι ανοιχτοί, όπως για παράδειγμα τα γήπεδα ποδοσφαίρου, ή κλειστοί, όπως για παράδειγμα τα γυμναστήρια άρσης βαρών. Η προπόνηση πολλές φορές δεν πραγματοποιείται στο χώρο που διεξάγεται ο αγώνας, αλλά σε βοηθητικές εγκαταστάσεις. Οι συνθήκες εργασίας του προπονητή καθώς και τα αποτελέσματα που μπορεί να επιτύχει είναι σε μεγάλο βαθμό συνάρτηση των αθλητικών εγκαταστάσεων του φορέα για τον οποίο εργάζεται και όσον αφορά στα αποτελέσματα των προσπαθειών του εξαρτώνται και από τους αθλητές τους οποίους έχει αναλάβει να προετοιμάσει.

Επαγγελματικές οργανώσεις: Το Καταστατικό του Συνδέσμου Προπονητών και οι κανονισμοί προπονητών των διαφόρων αθλημάτων προσδιορίζουν τον δεοντολογικό κώδικα που κατά περίπτωση εφαρμόζεται.

Γενικά σχόλια: Ο προπονητής είναι απαραίτητο να διακρίνεται από διορατικότητα, σοβαρότητα και επαγγελματισμό, ώστε να είναι σε θέση να αναλάβει υπεύθυνα την εξέλιξη της πορείας του αθλητή στο αγώνισμα που έχει επιλέξει και να συμβάλλει στην ολοκλήρωση της ατομικής και αθλητικής του προσωπικότητας. Δυναμισμός, μαχητικότητα, επιμονή και μεγάλη ψυχική αντοχή είναι απαραίτητο να χαρακτηρίζουν τον επαγγελματία προπονητή.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Προγραμματιστής Συστημάτων & Εφαρμογών Η/Υ

Περιγραφή: Σχεδιάζει προγράμματα Η/Υ, μετατρέπει τη λύση του αναλυτή σε λεπτομερή λογικά διαγράμματα και κωδικοποιεί τα προγράμματα στην επιλεγμένη γλώσσα προγραμματισμού, έτσι ώστε να είναι αναγνωρίσιμα απο τον Η/Υ. Ειδικότερα, λαμβάνει πληροφορίες για ένα πρόβλημα, το αναλύει, σχηματίζει το λογικό διάγραμμα και κατασκευάζει το ανάλογο πρόγραμμα Η/Υ, το οποίο μπορεί να είναι ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, ένα λογιστικό σύστημα, ή ένας κειμενογράφος. Ουσιαστικά, προσαρμόζει τις δυνατότητες των ηλεκτρονικών υπολογιστών στις ανάγκες του χρήστη, ασχολείται επίσης με τη μελέτη και εφαρμογή νέων συστημάτων ή με τη βελτίωση και προώθηση γνωστών εφαρμογών και ελέγχει τα προγράμματα για να βεβαιωθεί ότι τα αποτελέσματα ταιριάζουν με την πραγματικότητα και να διορθώσει τα πιθανά λάθη. Όταν το πρόγραμμα τελειοποιηθεί, συντάσσει ένα "φάκελο προγράμματος" που περιλαμβάνει όλα τα αναλυτικά στοιχεία για την ανάπτυξη του προγράμματος και γραπτές οδηγίες για το χειριστή του Η/Υ. Επίσης, όταν ορισμένα από τα δεδομένα του προβλήματος αλλάξουν, πρέπει να αναπροσαρμόσει το πρόγραμμα & να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές. Η δουλειά του προγραμματιστή Η/Υ εξαρτάται άμεσα από τον αναλυτή, που έχει μελετήσει το πρόβλημα και έχει προσδιορίσει τη μέθοδο με την οποία θα λυθεί, έτσι συνεργάζεται μαζί του για να καταρτίσει το πρόγραμμα.

Εκπαίδευση: Σπουδές στα τμήματα πληροφορικής των Τ.Ε.Ι., ή μπορεί να έχει αποκτήσει σχετικές γνώσεις βοηθού προγραμματιστή σε δημόσια και ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. Ειδικά σεμινάρια ταχύρυθμης επιμόρφωσης, προσφέρονται και από εξειδικευμένες ιδιωτικές εταιρίες.

Σπουδαιότητα: Το επάγγελμα απαιτεί ερευνητικό πνεύμα, ευστροφία, ικανότητα λογικών υπολογισμών, υπομονή και ακρίβεια. Η μεγάλη συγκέντρωση & προσοχή στη λεπτομέρεια είναι ουσιώδεις, η ικανότητα επαγωγικού συλλογισμού, η αναλυτική καθαρή σκέψη, η δημιουργική φαντασία, να έχει ευχέρεια στη χρήση αριθμών και φυσικά, μεγάλη δεξιότητα στο χειρισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών. Επίσης, χρειάζεται να έχει διδακτική ικανότητα για να εξηγεί τα θέματα της πληροφορικής στους μη ειδικούς με αναλυτικό και κατανοητό τρόπο. Στην περίπτωση που είναι μέλος ομάδας για την πραγματοποίηση συγκεκριμένου έργου, πρέπει να είναι συνεργάσιμος και να μπορεί να αξιοποιεί τη γνώμη των άλλων.

Μέλλον: Το επάγγελμα του προγραμματιστή έχει θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας, καθώς οι εφαρμογές των Η/Υ αφορούν όλο και περισσότερους τομείς της ζωής μας. Ταυτόχρονα, αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς η προσφορά προγραμματιστών Η/Υ στην αγορά εργασίας, καλύπτοντας τις ανάγκες στις μεγάλες πόλεις αλλά αφήνοντας πολλά κενά στην περιφέρεια. Οι αμοιβές του επαγγελματία, είναι ικανοποιητικές.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Για την ειδικότητα του προγραμματιστή, δεν απαιτείται άδεια άσκησης επαγγέλματος. Οι προγραμματιστές μπορούν να αναζητήσουν απασχόληση ως υπάλληλοι σε όλες τις υπηρεσίες του δημοσίου, ή ως ιδιωτικοί υπάλληλοι σε επιχειρήσεις, αντιπροσωπείες, καταστήματα, οργανισμούς, εταιρίες που διαθέτουν προϊόντα πληροφορικής ή χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα, όπως τα κέντρα πληροφορικής, οι εταιρίες μηχανογραφικών εφαρμογών, τα μηχανογραφικά κέντρα τραπεζών, οργανισμών, υπουργείων, πανεπιστημίων. Μπορούν ακόμα να εργαστούν ως καθηγητές πληροφορικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μετά από φοίτηση στη σχολή ΣΕΛΕΤΕ, καθώς και ως ελεύθεροι επαγγελματίες, στο σχεδιασμό και στην προμήθεια προγραμμάτων σε οποιαδήποτε επιχείρηση ζητήσει τις υπηρεσίες τους.

Επαγγελματικές συνθήκες: Εργάζεται σε συνθήκες γραφείου και σχεδιαστηρίου, χρησιμοποιώντας τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και ο χώρος εργασίας του είναι συνήθως άνετος, ωστόσο η πολύωρη άσκηση του προγραμματιστή μπροστά στον Η/Υ, μπορεί να επιφέρει σωματική και πνευματική κούραση, καθώς και πιθανότητα προβλημάτων στην όραση εξαιτίας της ακτινοβολίας που εκπέμπει η οθόνη του υπολογιστή. Πολλές φορές απαιτείται από τον προγραμματιστή να επισκεφτεί και άλλα τμήματα της εταιρίας στην οποία εργάζεται, ή να επισκεφτεί τους πελάτες στο δικό τους εργασιακό χώρο. Η εργασία του προγραμματιστή είναι αρκετά πολύπλοκη, απαιτεί μεγάλη πνευματική προσπάθεια, συνεχή προσήλωση και αυτοσυγκέντρωση και ο επαγγελματίας συνήθως, δεν ακολουθεί τα τυπικά ωράρια εργασίας. Σε περιπτώσεις φόρτου εργασίας, ή δημιουργίας πολύπλοκων προγραμμάτων, μπορεί να εργάζεται όλη την ημέρα και κατά τη διάρκεια της νύχτας ακόμη, προκειμένου να ετοιμάσει και να δοκιμάσει τα προγράμματα που δημιουργεί.

Γενικά σχόλια: Απαραίτητα προσόντα για το επάγγελμα, θεωρούνται η μεγάλη δεξιότητα στη χρήση Η/Υ και γνώση ανάλογων λογισμικών, η υπομονή, η αναλυτική ικανότητα σκέψης, καθώς και η ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης. Ο προγραμματιστής, περνά πολλές ώρες απόλυτα συγκεντρωμένος μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή κατά τη φάση δημιουργίας και ελέγχου των προγραμμάτων, που αυτό μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την απομόνωσή του από το γύρω περιβάλλον του (εργασιακό ή οικογενειακό). Διαρκώς πρέπει να ενημερώνεται και να εκπαιδεύεται πάνω στις νέες γλώσσες προγραμματισμού και στη τεχνολογία των Η/Υ που συνεχώς εξελίσσεται.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Πλοηγός Σκαφών Αναψυχής (Skipper)

Περιγραφή: Είναι ο κυβερνήτης μικρού ιστιοπλοϊκού ή και μηχανοκίνητου σκάφους αναψυχής, που ενοικιάζεται με την ημέρα, κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Χρησιμοποιεί ναυτικούς χάρτες και βιβλία-πιλότους για κάθε περιοχή, ναυτιλιακά όργανα για τη χάραξη πορείας & φορητό ασύρματο και σε περίπτωση ατυχήματος χρησιμοποιεί φαρμακευτικό υλικό για να παράσχει τις πρώτες βοήθειες. Πρόκειται για ένα επάγγελμα εποχιακό με μεγάλη ζήτηση τους καλοκαιρινούς μήνες χωρίς σίγουρη καθημερινή απασχόληση. Στις δραστηριότητές του περιλαμβάνονται η παραλαβή του σκάφους, ο έλεγχος της κατάστασης και του εξοπλισμού του, η προμήθεια νερού, τροφίμων και άλλων αναλωσίμων και η πλοήγηση του σκάφους σε παραλίες και λιμάνια ανάλογα με τις δυνατότητες και τις προτιμήσεις των ενοικιαστών του ή η μεταφορά των σκαφών από λιμάνι σε λιμάνι για την επιβίβαση τουριστών και η φροντίδα για την άνετη και ασφαλή μεταφορά τους. Οι αρμοδιότητες και οι δραστηριότητες του κατά τη διάρκεια των ταξιδιών εξαρτώνται από τη συμφωνία που έχει κάνει με τους πελάτες.

Εκπαίδευση: Για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα αυτό είναι απαραίτητο να έχει δίπλωμα κυβερνήτη σκάφους, καθώς και γνώσεις σχετικά με τη ναυτιλία, τη θάλασσα, τους ναυτικούς χάρτες και τη μορφολογία των νησιών και του βυθού. Εκτός από τις Ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού υπάρχουν και Ιδιωτικές Σχολές Ναυτικών Ομίλων που παρέχουν τις απαιτούμενες γνώσεις και το ανάλογο δίπλωμα. Για την άσκηση του επαγγέλματος δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη προϋπηρεσίας. Παρ' όλα αυτά, για την ασφαλή άσκηση του επαγγέλματος η εμπειρία παίζει σημαντικό ρόλο.

Σπουδαιότητα: Χρειάζεται να διαθέτει προθυμία, κοινωνική δεξιότητα, επινοητικότητα, δυναμισμό, συνέπεια, αυτάρκεια και αγάπη για τη θάλασσα και τα ταξίδια. Απαραίτητο είναι να βρίσκεται σε καλή φυσική και σωματική κατάσταση, να διαθέτει ψυχραιμία και αντοχή, υπομονή και συγκαταβατικότητα, να είναι επιδέξιος κατά το χειρισμό των μηχανών και του εξοπλισμού του σκάφους, να διαθέτει ικανότητες για την αντιμετώπιση ειδικών μηχανικών προβλημάτων και γρήγορα αντανακλαστικά. Επίσης η γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας για την επικοινωνία με τους ξένους τουρίστες που επιβαίνουν στο σκάφος.

Μέλλον: Όσο η έλευση τουριστών στη χώρα μας μεγαλώνει, τόσο αυξάνεται η ζήτηση του επαγγέλματος, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες η ζήτηση των  ιστιοπλοϊκών και μικρών σκαφών αναψυχής συνεχώς αυξάνεται. Η αγορά εργασίας εμφανίζεται διευρυμένη και οι αποδοχές τους κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα.

Επαγγελματικές συνθήκες: Εργάζεται πάνω στο σκάφος, είτε μόνος κατά τις μεταφορές σκαφών είτε με πελάτες. Το ωράριο εργασίας δεν είναι σταθερό και εξαρτάται ακόμα και από τις καιρικές συνθήκες. Το επάγγελμα αυτό απαιτεί χειρωνακτικές δεξιότητες τόσο κατά τον ελλιμενισμό, όσο και κατά την πλεύση για το χειρισμό των πανιών.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Πλοίαρχος

Περιγραφή: Είναι ο κυβερνήτης των εμπορικών ή ακτοπλοϊκών σκαφών & ταυτόχρονα ο αντιπρόσωπος του πλοιοκτήτη στο πλοίο. Είναι ο κύριος υπεύθυνος για την ασφάλεια του πλοίου, του πληρώματος, του φορτίου & των επιβατών, χαράζει την πορεία του πλοίου και παρακολουθεί την ταχύτητά του με τη βοήθεια ειδικών ηλεκτρονικών μηχανημάτων ναυσιπλοΐας και χαρτών και κάνει τους απαραίτητους ελιγμούς για την ομαλή προσέγγιση ή την απομάκρυνση του πλοίου από την προβλήτα του λιμανιού. ΄Εχει τη γενική ευθύνη για την επιλογή και το συντονισμό των αρμοδιοτήτων του πληρώματος, την τήρηση της τάξης, τον έλεγχο καταλληλότητας, την καλή λειτουργία και ασφάλεια του πλοίου. Κατευθύνει και οργανώνει την εργασία όλων των μελών του πληρώματος παρακολουθώντας ταυτόχρονα τη σωστή εκτέλεση των καθηκόντων τους, την παροχή ιατρικής βοήθειας σε μέλη του πληρώματος ή σε επιβάτες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, κρατάει το ημερολόγιο και κάνει τον αναγκαίο προγραμματισμό. Είναι υπεύθυνος για την πληρωμή των μισθών του πληρώματος, καθώς και για τη σύνταξη αναφορών και εκθέσεων που απαιτούνται από τις αρχές ή τη ναυτιλιακή επιχείρηση. Για τη διεκπεραίωση πολλών από αυτά τα καθήκοντά του συνεργάζεται με τους άλλους αξιωματικούς του πλοίου.

Όταν εργάζεται σε εμπορικό πλοίο, προετοιμάζει το σχέδιο φόρτωσης και εκφόρτωσης του πλοίου, επιβλέπει τις αντίστοιχες διαδικασίες και φροντίζει για την ασφάλεια των εμπορευμάτων, παράλληλα κάνει τις απαραίτητες συνεννοήσεις με τις λιμενικές αρχές και τους φορτωτές, καθώς και τις διαπραγματεύσεις με τους παραλήπτες του φορτίου που μεταφέρει. Στη διάρκεια του ταξιδιού έχει απόλυτη εξουσία όσον αφορά στη διοίκηση αλλά και σε νομικά θέματα, π.χ. μπορεί να διατάξει ακόμα και την κράτηση επιβατών που παραβαίνουν το νόμο, να αποφασίσει την απόρριψη εμπορευμάτων ή την εγκατάλειψη του πλοίου σε περίπτωση κινδύνου για τη ζωή του πληρώματος ή των επιβατών.

Εκπαίδευση: Για την εξάσκηση του επαγγέλματος είναι η κατοχή πτυχίου ειδικότητας Πλοιάρχου από τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.), οι οποίες λειτουργούν σε πολλές πόλεις της χώρας και είναι Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Η φοίτηση είναι τριετής και κατά τη διάρκεια των σπουδών οι φοιτητές εκτελούν και ταξίδια ως δόκιμοι. Οι φοιτητές αποφοιτούν με το βαθμό του ανθυποπλοιάρχου και προκειμένου να φτάσουν στο βαθμό του πλοιάρχου απαιτούνται 84 μήνες θαλάσσιας υπηρεσίας στις οποίες παρακολουθούν ειδικά 6μηνα προγράμματα και υποβάλλονται σε γραπτές εξετάσεις. Η γνώση της αγγλικής γλώσσας είναι προϋπόθεση για την εξάσκηση του επαγγέλματος, ενώ γνώση και δεύτερης γλώσσας θεωρείται σημαντικό προσόν.

Σπουδαιότητα: Το επάγγελμα του πλοιάρχου απαιτεί υπευθυνότητα, αποφασιστικότητα και κριτική σκέψη, πρέπει να είναι τολμηρός, εύστροφος, ανεξάρτητος, να έχει συναισθηματική ωριμότητα και καλή υγεία, να έχει διοικητικές και οργανωτικές δεξιότητες, αφού είναι απαραίτητο να χειρίζεται πολλά θέματα ταυτόχρονα & να διοικεί ικανοποιητικά το σύνολο του πληρώματος κάτω από τις δύσκολες συνθήκες απομόνωσης που επιβάλλει το θαλάσσιο ταξίδι. Επίσης, οφείλει να είναι δίκαιος και αμερόληπτος, να διαθέτει ευαισθησία και ενδιαφέρον για τα μέλη του πληρώματος και τις συνθήκες διαβίωσής τους στο πλοίο και να εμπνέει σεβασμό.

Το επάγγελμα επιλέγουν, κυρίως, άνθρωποι αυτάρκεις, που αγαπούν τη θάλασσα, τα ταξίδια και αψηφούν τους κινδύνους. Σήμερα, τα πλοία είναι αυτοματοποιημένα και για το λόγο αυτό για την ενασχόληση με το επάγγελμα απαιτούνται γνώσεις χρήσης Η/Υ & άλλων πολύ εξειδικευμένων ηλεκτρονικών μηχανημάτων. 

Μέλλον: Η σταθερή ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας και των θαλασσίων μεταφορών δημιουργούν θετικές προοπτικές απασχόλησης για εξειδικευμένα στελέχη, ενώ η αποφοίτηση από τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) ακολουθεί ελεγχόμενους ρυθμούς.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Οι πλοίαρχοι απασχολούνται σε ναυτιλιακές εταιρίες. Μετά από αρκετά χρόνια θαλάσσιας υπηρεσίας μπορούν να αναλάβουν διάφορες θέσεις στα ναυτιλιακά γραφεία και έτσι να σταματήσουν να ταξιδεύουν. Αρκετοί πλοίαρχοι εργάζονται ως καπετάνιοι σκαφών αναψυχής ή δημιουργούν εταιρίες ενοικιάσεως τέτοιων σκαφών.

Επαγγελματικές συνθήκες: Ο πλοίαρχος είναι υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει στο πλοίο που κυβερνά, πράγμα που συνεπάγεται αυξημένες ευθύνες. Εξάλλου, και οι συνθήκες εργασίας του πλοιάρχου είναι ιδιαίτερες. Από τη φύση του το επάγγελμα απαιτεί παραμονή για μεγάλα χρονικά διαστήματα μακριά από το σπίτι και τα συγγενικά πρόσωπα. Επίσης, η σύσταση του πληρώματος ενός πλοίου είναι πολλές φορές ανομοιογενής, αφού αποτελείται από άτομα διαφόρων εθνικοτήτων, τα οποία δεν μιλούν την ίδια γλώσσα, έχουν διαφορετικές συνήθειες και αξίες, με αποτέλεσμα την πιθανότητα δημιουργίας προβλημάτων στην καθημερινή συμβίωση, γεγονός που ο πλοίαρχος καλείται να αντιμετωπίσει και να διευθετήσει. Στη διάρκεια του ταξιδιού οι κίνδυνοι και οι δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις κακοκαιρίας είναι πολλοί.