ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: Δημοσιογράφος, Συντάκτης & Ρεπόρτερ

Περιγραφή: Ο δημοσιογράφος ενημερώνει την κοινή γνώμη με ειδήσεις, πληροφορίες, σχόλια και ανταποκρίσεις για όσα συμβαίνουν στη χώρα του ή στη διεθνή κοινότητα. Αρχικά εντοπίζει το θέμα που θέλει να παρουσιάσει, στη συνέχεια ερευνά το θέμα του πολύπλευρα, προκειμένου να συλλέξει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες: παίρνει συνεντεύξεις τις οποίες μαγνητοφωνεί ή βιντεοσκοπεί, απευθύνεται σε διάφορες πηγές για να εξακριβώσει λεπτομέρειες και να διασταυρώσει τις πληροφορίες που συγκεντρώνει, συνδυάζει τα στοιχεία που έχει στην διάθεσή του προκειμένου να παρουσιάσει το θέμα και το αποτέλεσμα της έρευνάς του στο κοινό. Αν η παρουσίαση αυτή έχει τη μορφή άρθρου σε έντυπα μέσα, αναλαμβάνει να συντάξει το κείμενο και να κάνει όλες τις απαραίτητες διορθώσεις που χρειάζονται για τη δημοσίευσή του. Αν έχει την μορφή τηλεοπτικής ή ραδιοφωνικής εκπομπής, χρειάζεται να έρθει σε επαφή με τους προσκεκλημένους στην εκπομπή του, να συλλέξει και να επεξεργαστεί το υλικό της συζήτησης, να αναλάβει τον συντονισμό της συζήτησης, να συνεργαστεί με τον τεχνικό για το μοντάζ της τηλεοπτικής εκπομπής, καθώς και με τον σκηνοθέτη και όλους τους τεχνικούς που εμπλέκονται στο γύρισμα μιας εκπομπής. Ανάλογα με τη θεματολογία στην οποία έχει εξειδικευθεί και το είδος του συγκεκριμένου τομέα στον οποίον απασχολείται, ο δημοσιογράφος μπορεί να είναι ανταποκριτής στο εξωτερικό, αρθρογράφος, οικονομικός αναλυτής, πολιτικός συντάκτης, αθλητικογράφος, ειδικευμένος σε διάφορα κοινωνικά και άλλα θέματα, παρουσιαστής προγραμμάτων, εκφωνητής ειδήσεων, ελεύθερος ανταποκριτής ή συνεργάτης, αστυνομικός ή πολεμικός ανταποκριτής.

Εκπαίδευση: Οι σπουδές δημοσιογραφίας παρέχονται στα αντίστοιχα Τμήματα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι., ή ακόμη των δημοσίων ή ιδιωτικών Ι.Ε.Κ.  Επίσης μπορεί να έχει τελειώσει κάποια από τις σχολές δημοσιογραφίας των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών ή των κέντρων ελευθέρων σπουδών.

Σπουδαιότητα: Η δουλειά του δημοσιογράφου χρειάζεται εγρήγορση, κριτική σκέψη, επιθυμία για αναζήτηση, ευελιξία, γνώσεις και πνευματική καλλιέργεια, ετοιμότητα, ανεξαρτησία, τόλμη, ικανότητα για ανάληψη πρωτοβουλιών, αμεροληψία, ευσυνειδησία κι εργατικότητα. Ο πρωταρχικός του σκοπός είναι η αποκάλυψη της αλήθειας και η αντικειμενικότητα στην ενημέρωση, προσπαθεί να μην επηρεάζεται από τις δικές του εμπάθειες, στάσεις, συμφέροντα κι αντιλήψεις και να μην εμπλέκεται σε προσωπικές αντιπαραθέσεις επίσης να έχει επιμονή, ευγένεια, περιέργεια, υπευθυνότητα, σωματική και ψυχολογική αντοχή. Στα προσόντα ενός καλού δημοσιογράφου περιλαμβάνονται η σωστή χρήση της μητρικής γλώσσας και του προφορικού ή γραπτού λόγου, η ικανότητα επικοινωνίας σε άλλες γλώσσες, η γερή μνήμη, η παραγωγή ιδεών, η συνδυαστική ικανότητα γεγονότων-καταστάσεων, η ευχέρεια στην επικοινωνία, οι καλές δημόσιες σχέσεις, καθώς επίσης και η ικανότητα διεκπεραίωσης εργασιών γραφείου και γνώσεις χειρισμού Η/Υ.

Μέλλον: Στο χώρο της δημοσιογραφίας υπάρχει μεγάλη προσφορά στελεχών από πολλούς χώρους και με διάφορα εκπαιδευτικά προσόντα, ενώ οι θέσεις εργασίας δεν αναπτύσσονται με τους ίδιους ρυθμούς. Σήμερα, υπάρχουν πολλοί φορείς που προσφέρουν ενημέρωση, πληροφόρηση και ψυχαγωγία του κοινού: δημοσιογραφικοί οργανισμοί και οι θυγατρικές τους επιχειρήσεις, ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί, σύλλογοι, ομοσπονδίες, εκδοτικοί οίκοι, νέα ψηφιακά μέσα ενημέρωσης, επικοινωνίας κτλ. Ένας νέος στο επάγγελμα και αποφασισμένος να ασκήσει τη δημοσιογραφία, μπορεί να αναζητήσει εργασία σε αυτούς τους χώρους και ανάλογα με τις φιλοδοξίες του, την εργατικότητά του και τον δυναμισμό του, να προχωρήσει και να εξελιχθεί σταδιακά στον κλάδο. Οι αποδοχές του δημοσιογράφου διαφέρουν. Οι αναγνωρισμένοι και καταξιωμένοι δημοσιογράφοι διεκδικούν και απολαμβάνουν αμοιβές, οι οποίες μπορεί να φθάσουν σε υψηλότατα επίπεδα, κάτι που οφείλεται στον έντονο ανταγωνισμό που υπάρχει σήμερα.

Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο δημοσιογράφος μπορεί να εργαστεί στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, σε εθνικούς και ιδιωτικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, καθώς επίσης και σε γραφεία τύπου και δημοσίων σχέσεων δημοσίου και ιδιωτικού φορέα. Ως εξωτερικός συνεργάτης μπορεί να αρθρογραφεί σε περιοδικά και εφημερίδες, να συνεργάζεται με δημοσιογραφικούς οργανισμούς ή να αναλαμβάνει ρεπορτάζ για διάφορα έντυπα και ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς.

Επαγγελματικές συνθήκες: Η δουλειά του δημοσιογράφου θεωρείται αρκετά δύσκολη και πολύπλοκη. Το ωράριο ποικίλλει ανάλογα με τον τομέα στον οποίον απασχολείται και τη θέση που κατέχει σ' αυτόν. Οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί και οι μεγάλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί, λειτουργούν με βάρδιες εργασίας που καλύπτουν τις ανάγκες για ενημέρωση σε όλη τη διάρκεια του 24ώρου. Ο δημοσιογράφος εργάζεται στην κανονική του βάρδια, αλλά βρίσκεται και σε συνεχή ετοιμότητα όταν προκύπτουν έκτακτα περιστατικά και η ανάγκη για ενημέρωση είναι άμεση, οι ώρες εργασίας είναι πολλές, άστατες και υπάρχει αρκετή πίεση στη διεκπεραίωση των καθηκόντων του. Όλα αυτά συνιστούν μία εργασία με άγχος και ένταση, που συγχρόνως είναι συναρπαστική, καθώς αποφέρει μεγάλη εσωτερική ικανοποίηση. Οι προκλήσεις της επικαιρότητας και η ποικιλία θεμάτων δίνουν στους επαγγελματίες του χώρου την ευκαιρία να ασχοληθούν με σημαντικά κι ενδιαφέροντα θέματα. Τα ταξίδια και οι μετακινήσεις μπορεί να είναι μέσα στις καθημερινές δραστηριότητές του, ανάλογα με την εξειδίκευσή του. Έτσι, ο δημοσιογράφος μπορεί να εργάζεται σε εσωτερικούς χώρους (γραφεία, αίθουσες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών μεταδόσεων) αλλά και σε εξωτερικούς χώρους, πολλές φορές κάτω από δύσκολες ή και ιδιαίτερα επικίνδυνες για τη σωματική του ακεραιότητα συνθήκες (για παράδειγμα, κατά την κάλυψη αστυνομικών ή πολεμικών γεγονότων, φυσικών καταστροφών, τρομοκρατικών ενεργειών, κλπ).

Επαγγελματικές οργανώσεις: Υπάρχουν αρκετοί συλλογικοί φορείς που εκπροσωπούν το επάγγελμα όπως η ΕΣΗΕΑ (Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών) και η ΠΟΕΣΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ένωσης Συντακτών) και άλλες.