Το Ελαιοτριβείο

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν και τα ελαιοτριβεία τα οποία θα κάνουν την πρώτη μεταποίηση στην ελιά, δηλαδή είναι οι χώροι στους οποίους η ελιά συνθλίβεται και βγαίνει το λάδι.

Μέχρι σήμερα, σε αρκετές περιοχές, οι ελιές μαζεύονται με το χέρι, κόβονται δηλαδή, πριν πέσουν στο έδαφος. Σε άλλες πάλι, ο παραδοσιακός τρόπος έχει αντικατασταθεί από το ράβδισμα. Όταν οι καρποί πέσουν στο έδαφος, γίνεται προσεκτική διαλογή αυτών που θα καταλήξουν στο ελαιοτριβείο γι' αυτό, η συγκομιδή του ελαιοκάρπου αποτελεί ιεροτελεστία.

Η συγκομιδή του καρπού μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

• Μετά από φυσιολογική πτώση
• Με ράβδισμα
• Με μηχανήματα

Καμιά σύγχρονη μέθοδος δεν μπόρεσε να αντικαταστήσει το ανθρώπινο χέρι, που δίνει στο λιοτρίβι επιλεγμένο καρπό που με τη σειρά του θα δώσει αγνό ελαιόλαδο γεμάτο γεύση.

Κάθε ελαιοπαραγωγός περιοχή έδειχνε τη δύναμή της με την παρουσία των ελαιοτριβείων.   Πληθώρα ελαιοτριβείων σήμαινε αυτόματα πλούσιες σοδειές, ανταγωνισμό, ανθηρή οικονομία-εύπορη δηλαδή κοινωνία.

Με την εξέλιξη των τεχνολογιών περάσαμε από τα ελαιοτριβεία παλιάς τεχνολογίας στα νέας τεχνολογίας τα επονομαζόμενα διφασικά που περιφρουρούν την υγεία μας, αφού λειτουργούν με διαδικασίες φιλικές προς το περιβάλλον.

Μετά τη συγκομιδή, ο καρπός μεταφέρεται στο ελαιοτριβείο όπου ξεκινούν τα στάδια επεξεργασίας:

• Παραλαβή του καρπού και ζύγισμα
• Τροφοδοσία και αποφύλλωση. Το ξεκαθάρισμα των φύλλων είναι απαραίτητο γιατί η σύνθλιψη του ελαιοκάρπου με μεγάλης ποσότητας φύλλα προσδίδει πικρή γεύση στο ελαιόλαδο και το εμπλουτίζει σε χλωροφύλλη η οποία δρα αρνητικά στην ποιότητά του
• Πλύσιμο
• Σπάσιμο και άλεση, όπου συνθλίβεται ο καρπός με την χρήση μηχανικών σφυριών    (παλιότερα μυλόπετρες)
• Μάλαξη, όπου μαλάσσεται η «ελαιοζύμη»
• Φυγοκεντριστήρας, όπου διαχωρίζεται ο πυρήνας (κουκούτσι)
• Παραλαβή του ελαιόλαδου από την ελαιοζύμη
• Τελικός διαχωρισμός όπου διαχωρίζεται το λάδι από το νερό και καθαρισμός του ελαιόλαδου

Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι συνθήκες καθαριότητας του ελαιοτριβείου, καθώς και οι θερμοκρασίες που είναι καθοριστικές για την ποιότητα και την διατήρηση των θρεπτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελαιόλαδου. Επίσης, οι δεξαμενές πρέπει να είναι ανοξείδωτες και να είναι εγκατεστημένες σε σκιερό χώρο, προκειμένου το ελαιόλαδο να μπορεί να φυλάσσεται ασφαλώς για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να εκτραπεί ποιοτικά.